Co w sprawie raka ziemniaka?

Autorzy: mgr inż. Andrzej Chodkowski, mgr inż. Mirosława Konicka

Archiwum Szkółkarstwa

Obecnie, jako partner handlowy krajów Unii Europejskiej, Polska musi spełniać wymagania zdrowotności (określone przepisami UE) dla towarów roślinnych wwożonych do Wspólnoty z państw trzecich. W obliczu bliskiego przystąpienia do UE niezbędne jest zharmonizowanie naszego prawa z obowiązującym w UE. Coraz większego znaczenia nabierają szczegółowe zagadnienia fitosanitarne, w tym konieczność dostosowania rozwiązań funkcjonujących w polskiej ochronie roślin do standardów, które obowiązują w krajach Wspólnoty. Jednym z obowiązków jest wdrożenie dyrektywy UE w sprawie zwalczania raka ziemniaka oraz sporządzenie krajowego rejestru występowania jego ognisk.

Rak ziemniaka jest chorobą znaną w świecie od ponad 100 lat. Z powodu szczególnych cech biologicznych i możliwości rozprzestrzeniania wraz z glebą grzyba Synchytrium endobioticum, sprawcy tej choroby, od dawna stanowi on obiekt zainteresowania służb fitosanitarnych na całym świecie. Za przyczyną tego patogenu w 1912 r. w USA ustanowiono pierwsze, obowiązujące do dziś, przepisy kwarantannowe zakazujące wwozu na terytorium tego kraju ziemniaków porażonych rakiem. Podobne regulacje wprowadzone zostały w większości państw.
Z powodu dużego, potencjalnego zagrożenia fitosanitarnego, jakie stanowią organizmy glebowe szkodliwe dla roślin, większość państw wprowadziła specjalne wymagania co do gleby lub podłoży uprawowych oraz przesyłek roślin z bryłą korzeniową. Bulwy ziemniaka, ukorzenione rośliny oraz cebule, znajdujące się zarówno w obrocie krajowym, jak i międzynarodowym, muszą być wolne, podobnie jak miejsce ich produkcji, od następujących organizmów odglebowych: – grzyba Synchytrium endobioticum — sprawcy raka ziemniaka, – nicieni Globodera rostochiensis — mątwika ziemniaczanego i Globodera pallida — mątwika agresywnego, – bakterii patogenicznych Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus — powodującej bakteriozę pierścieniową ziemniaka i Pseudomonas (Ralstonia) solanacearum — sprawcy śluzaka.
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami fitosanitarnymi, tj. ustawą z 12 lipca 1995 r. o ochronie roślin uprawnych oraz rozporządzeniem ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 6 lutego 1996 r. w sprawie zwalczania organizmów szkodliwych, wszystkie wymienione agrofagi, w przypadku wystąpienia na terytorium kraju podlegają obowiązkowi zwalczania, a ich wwóz do Polski jest zabroniony. Inspekcja Ochrony Roślin jest ustawowo zobowiązana do określania zasięgu występowania tych patogenów na terenie kraju oraz podejmowania skutecznych działań dla zapobieżenia ich dalszemu rozprzestrzenianiu. W praktyce główne wysiłki służby ochrony roślin, w ramach tzw. kwarantanny wewnętrznej, koncentrują się na ustaleniu zasięgu występowania agrofagów kwarantannowych w uprawach, a szczegółowe badania gleby są ukierunkowane na wykrywanie w niej obecności zarodni przetrwalnikowych grzyba Synchytrium endobioticum i cyst nicieni Globodera rostochiensis i Globodera pallida.
Dotychczas w Polsce badania gleby na obecność grzyba Synchytrium endobioticum nie były obowiązkowe, a występowaniu raka ziemniaka zapobiegała uprawa odpornych na tę chorobę odmian ziemniaka. Przypadki wykrycia w ostatnim czasie zarodni tego grzyba w glebie towarzyszącej przesyłkom materiału szkółkarskiego znajdującym się w obrocie wewnętrznym oraz przeznaczonym na eksport wskazały na konieczność niezwłocznego zajęcia się tym problemem. W minionym sezonie Inspekcja Ochrony Roślin rozpoczęła, zakrojone na szeroką skalę, badania gleby, które mają na celu określenie zasięgu i nasilenia występowania grzyba Synchytrium endobioticum.
Po podsumowaniu uzyskanych w ten sposób wyników możliwa będzie ocena zagrożenia fitosanitarnego, jakie w skali kraju stanowi rak ziemniaka oraz podjęcie decyzji o zastosowaniu właściwych działań. Pozwoli to na zminimalizowanie zagrożenia ze strony tego patogenu oraz zagwarantowanie właściwej zdrowotności materiału roślinnego tak, aby jego producenci mieli zapewniony dostęp do krajowych i zagranicznych rynków zbytu.

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.