Dobór podkładek dla jabłoni

prof. dr hab. Alojzy Czynczyk

Archiwum Szkółkarstwa

Dobór podkładek, podobnie jak odmian, przeznaczonych do zakładania nowoczesnych sadów powinien być dostosowany do naszych warunków glebowo-klimatycznych. Na przykład, do zakładania sadów jabłoniowych na glebach płowych (przeważających w Polsce) nie nadają się drzewka szczepione na podkładkach typowo karłowych: 'M 9′, 'P 22′ czy 'P 59′. Jabłonie na tych podkładkach posadzone na glebach słabych, nienawadnianych, będą bowiem odczuwać niedobór wody w okresach dłuższej pogody bez opadów i rodzić owoce gorszej jakości. Na takich glebach — lżejszych, mniej zasobnych w próchnicę — lepsze rezultaty dadzą podkładki półkarłowe: 'M 26′, 'P 60′, 'P 14′ czy 'M 7′, które są również wskazane, gdy zajdzie konieczność założenia sadu na terenach niżej położonych. Podkładki karłowe — 'M 9′ i jej podklony oraz 'P 22′, 'P 59′, 'P 16′, czy nawet 'P 2′ — polecane są natomiast w przypadku gleb żyźniejszych.

Ogólnie zestaw podkładek dla jabłoni występujących w kraju jest taki, że pozwala produkować drzewka do wszystkich modeli sadów, nadające się na gleby o różnej żyzności. Na podstawie kilkunastu doświadczeń przeprowadzonych w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa oraz Katedrach Sadownictwa Akademii Rolniczych, a także opinii wielu sadowników, za najbardziej przydatne dla odmian jabłoni uważa się w naszych warunkach podkładki wymienione w tabeli 1. Większość z nich opisana jest na str. 15 i 17.

TABELA 1. DOBÓR PODKŁADEK DLA POSZCZEGÓLNYCH ODMIAN JABŁONI: * – w 1999 roku wyprodukowano w Polsce 4,36 mln szt. drzewek jabłoni

Półkarłowe

– Podkładka Malling 26 (’M 26′). Jabłonie szczepione na niej rosną w młodości silnie i wzrost ten utrzymuje się przez wiele lat. Pod względem siły wzrostu drzewa na 'M 26′ sytuują się między tymi na 'M 9′ a półkarłowymi na 'M 7′ (fot. 1). Mają słaby system korzeniowy już od posadzenia i wymagają prowadzenia przy słupkach lub specjalnie zbudowanych rusztowaniach. W okres owocowania wchodzą około drugiego roku po posadzeniu, owocują umiarkowanie, a później nawet obficie (tabela 2). Jest to wartościowa podkładka dla wielu odmian jabłoni, szczególnie tych o słabej i umiarkowanej sile wzrostu. Polecana jest też do sadów zakładanych na glebach lżejszych. Zalicza się ją do wytrzymałych na mróz. Jej udział w ogólnej produkcji drzewek jabłoni utrzymuje się obecnie na poziomie około 48% i będzie stopniowo malał, ze względu na mniejszą przydatność szkółkarską w porównaniu z podkładką 'P 14′.

FOT. 1. SZEŚCIOLETNIE DRZEWO ODMIANY 'LOBO’ NA 'M 26′
TABELA 2. WIELKOŚĆ DRZEW I PLONÓW ORAZ JAKOŚĆ OWOCÓW TRZECH ODMIAN JABŁONI NA RÓŻNYCH PODKŁADKACH W 1999 ROKU 1) (WG BIELICKIEGO, CZYNCZYKA I BARTOSIEWICZ): 1) – doświadczenie założono w Dąbrowicach jesienią 1994 r.. stosowano cięcie letnie i nawadnianie kroplowe; 2) – podkładka standardowa; 3) – data zbioru owoców; 4) – pole przekroju poprzecznego pnia; 5) – w 1999 r. plony trzech odmian były obniżone z powodu przymrozków wiosennych, średnio o 60% (wycena szacunkowa)

– Podkładka 14 (’P 14′). Jabłonie rosnące na niej osiągają rozmiary koron zbliżone do tych na 'M 26′ lub są nieznacznie większe, a w młodości zwykle rosną dość intensywnie, silniej od drzew na 'M 26′. W pełni owocowania wzrost ten jest zazwyczaj bardzo osłabiony, głównie przez obfite plonowanie (tabela 2, fot. 2). W okres owocowania drzewa na 'P 14′ wchodzą już w drugim roku po posadzeniu — od początku plon jest obfity i pod tym względem przewyższają one drzewa na 'M 26′. 'P 14′ to bardzo dobra podkładka dla wielu odmian słabo oraz umiarkowanie rosnących. Wyrastanie i wybarwianie się jabłek jest zwykle bardzo zbliżone do tego u owoców zebranych z drzew na 'M 26′. Wiele wskazuje zatem, że 'P 14′ zastąpi w przyszłości 'M 26′, 'M 7′ i 'MM 106′.

FOT. 2. SZEŚCIOLETNIE DRZEWO ODMIANY 'LOBO’ NA 'P 14′

– Podkładka 60 (’P 60′). Jabłonie rosnące na niej osiągają mniejsze rozmiary od drzew na 'M 26′. Powinny być prowadzone przy słupkach. W okres owocowania wchodzą już w drugim roku po posadzeniu i owocują obficie (tabela 2, fot. 3). Wyrastanie i wybarwianie owoców jest zwykle bardzo dobre. Jabłonie na 'P 60′ słabo pobierają magnez z gleby, zatem posadzone na lżejszych glebach mogą często wykazywać objawy niedoboru tego składnika. Trzeba wtedy dodatkowo nawozić drzewa magnezem. Jabłonie zaszczepione na 'P 60′ nadają się do sadów na glebach lżejszych. Jest to bardzo dobra podkładka dla wielu odmian (tabela 2), o charakterystycznym karminowym zabarwieniu liści, pędów i drewna. Jej udział w produkcji drzewek jabłoni będzie systematycznie wzrastał.

FOT. 3. SZEŚCIOLETNIE DRZEWO ODMIANY 'LOBO’ NA 'P 60′

– Podkładka Malling 7 (’M 7′). Jest typową podkładką półkarłową, powszechnie stosowaną w Ameryce i coraz rzadziej używaną w Europie Zachodniej. Odznacza się małą odpornością na mróz i z tego względu w czasie bezśnieżnych zim system korzeniowy 'M 7′ często przemarza. Jabłonie na tej podkładce dobrze rosną na glebach lżejszych. W okres owocowania wchodzą zwykle około trzeciego roku po posadzeniu i owocują obficie. 'M 7′ jest godna polecenia dla wielu słabo rosnących odmian (tabela 2), w rejonach cieplejszych, o dużej ilości opadów zimowych. Jej udział w produkcji drzewek będzie się jednak stopniowo zmniejszał.

Karłowe

– Podkładka Malling 9 (’M 9′). Jest to standardowa podkładka karłowa, od wielu lat używana niemal na całym świecie (fot. 4). W krajach Europy Zachodniej ponad 90% wszystkich drzewek jabłoni produkowane jest na 'M 9′, na której jabłonie osiągają zwykle wysokość około 2 m (jest to optymalna wielkość drzew w nowoczesnych sadach). W okres owocowania drzewa na 'M 9′ wchodzą bardzo wcześnie i zazwyczaj dają corocznie obfity plon (tabela 2). Ma ona jednak słabo rozwinięty i kruchy system korzeniowy, w dodatku płytko rozmieszczony. Z tego powodu jabłonie na tej podkładce wymagają, już od pierwszego roku, prowadzenia przy słupkach. Dużą wadą 'M 9′ w naszym klimacie jest niska wytrzymałość na mróz — w czasie bezśnieżnych zim korzenie często przemarzają. Z drugiej strony — na podkładce tej bardzo dobrze owocują niemal wszystkie odmiany. Jej udział w produkcji drzewek jabłoni wynosi obecnie w Polsce około 18% i będzie systematycznie wzrastał. W Rejestrze Odmian, oprócz standardowej podkładki M 9 EMLA, jest jeszcze kilka podklonów, takich jak: M 9, M 9 T.337 i M 9 RN 29 (czyt. też „Szkółkarstwo” 3/2000 — red.). Pozostaną tylko te cztery, wszystkie inne zostały wycofane z krajowego Rejestru. Dotychczasowa ocena wpływu różnych podklonów 'M 9′ na wzrost i owocowanie nie wykazała istotnych różnic w plenności badanych odmian w porównaniu z plennością otrzymaną z drzew na M 9 EMLA.

FOT. 4. SZEŚCIOLETNIE DRZEWO ODMIANY 'LOBO’ NA 'M 9′

– Podkładka 22 (’P 22′). Jest podkładką karłową, o słabszej sile wzrostu niż 'M 9′ (tabela 2, fot. 5). Ogromną zaletą tej podkładki jest duża wytrzymałość na mróz, podobna jak u 'A 2′ (’P 22′ została szczegółowo opisana w „Szkółkarstwie” 2/2000 — red.). W okres owocowania drzewa na 'P 22′ wchodzą bardzo wcześnie, w drugim roku po posadzeniu. Mają słaby system korzeniowy i dlatego od samego początku uprawy w sadzie muszą być prowadzone przy słupkach. Podkładka ta powinna być stosowana przede wszystkim dla odmian bardzo silnie rosnących. Jabłonie na 'P 22′ nadają się głównie na gleby żyzne, o uregulowanych stosunkach wodnych, tj. do sadów nawadnianych. Dla uzyskania dobrze wyrośniętych owoców niezbędne jest silne cięcie, umożliwiające uzyskiwanie jednorocznych przyrostów o średniej długości około 30 cm. Nadmiar owoców należy usuwać. Udział podkładki 'P 22′ w produkcji drzewek w Polsce jest niewielki (około 5%) i powinien utrzymać się na tym poziomie ze względu na małą ilość żyznych gleb w kraju, a także wysokie koszty zakładania nawadniania.

FOT. 5. SZEŚCIOLETNIE DRZEWO ODMIANY 'LOBO’ NA 'P 22′

– Podkładka 59 (’P 59′). Siła wzrostu drzew na tej podkładce jest wyraźnie słabsza niż u drzew na 'P 22′ (tabela 2). Jabłonie na 'P 59′ mają słaby system korzeniowy i już od pierwszych lat uprawy muszą być prowadzone przy słupkach. W okres owocowania wchodzą bardzo wcześnie, najczęściej w drugim roku po posadzeniu. Drzewka na 'P 59′ powinny być przeznaczone niemal wyłącznie do zakładania sadów na glebach żyznych i nawadnianych. Dla uzyskania dobrych jakościowo owoców jabłonie na 'P 59′ powinny być silnie cięte, a nadmiar owoców usuwany. Zaletą tej podkładki jest duża wytrzymałość na mróz i dobre korzenienie się drzew, lepsze niż na 'M 9′ czy 'P 22′.
Podkładka 'P 59′ podobnie jak 'P 60′, słabo pobiera magnez z podłoża i dlatego też młode sady na glebach lżejszych powinny być dodatkowo nawożone tym składnikiem. Cechą charakterystyczną 'P 59′ jest — tak, jak w przypadku 'P 60′ — karminowe zabarwienie pędów, liści oraz drewna.

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.