Łagodna zima sprawiła, że dużo larw miseczników przetrwało w dobrym stanie. W wielu szkółkach liczne pojawienie się tych owadów było w tym sezonie wielkim zaskoczeniem. Spowodowały one nieoczekiwanie duże szkody, szczególnie tam, gdzie w zeszłym roku nie zwalczano czerwców latem (trzy zabiegi, co 2 tygodnie) lub w zimie nie zniszczono larw preparatami zawierającymi olej parafinowy.
Najpowszechniejsze gatunki szkodników
Od wielu lat na roślinach iglastych występują: misecznikcisowiec (Parthenolecanium pomeranicum — fot. 1), misecznik tujowiec (P. fletcheri) i świerkowiec większy (Physokermes piceae — fot. 2). Mają one nieco zróżnicowaną biologię (tabela). W przypadku wszystkich wymienionych gatunków zimują larwy II stadium na igłach czy łuskach i od wczesnej wiosny wznawiają aktywność — intensywnie żerują, aby przekształcić się w samice. Samice po okresie dojrzewania składają liczne jaja pod swoje ciało, w tzw. komorze lęgowej. Po upływie 5–6 tygodni sukcesywnie wylęgają się larwy, które wychodzą spod martwego ciała samicy. Larwy I stadium wędrują przez trzy dni po igłach, a następnie osiadają w wybranym miejscu i intensywnie żerują — przez około dwa miesiące (do połowy września) — wysysając sok roślinny. Po linieniu, jako larwy II stadium, przez dwa dni szukają miejsca na zimowanie. W trakcie żerowania wydalają obficie rosę miodową, na której rozwijają się grzyby sadzakowe, dlatego pędy wewnątrz krzewów pokryte są ciemnym nalotem.
Zwalczanie miseczników. W bieżącym sezonie ze względu na zimny maj i czerwiec nastąpiło znaczne opóźnienie wylęgania się larw. Optymalnym terminem pierwszego zabiegu ochronnego była połowa lipca, a drugiego — koniec tego miesiąca. Przy dużym zagrożeniu wskazany był także trzeci zabieg — w połowie sierpnia. W przypadku tej grupy szkodników konieczne jest sprawdzanie skuteczności wykonanego zabiegu. Przy bardzo dużym potencjale rozrodczym samic przeżycie choćby jednej larwy oznacza zagrożenie w roku następnym, ze względu na szybką odbudowę populacji szkodnika.
Zwalczanie miseczników prowadzone mieszaniną preparatów Confidor 200 SL (0,125%) i Talstar 100 EC (0,05%) z dodatkiem zwilżacza było skuteczne, chociaż zdarzały się przypadki przeżycia zabiegów przez larwy misecznika tujowca na żywotniku zachodnim 'Danica’. Wynikało to z wykorzystania opryskiwacza o słabej mocy, ciecz użytkowa nie docierała bowiem do wnętrza silnie zagęszczonych krzewów.
Inne czerwce
Przylepnica szklarniowa (Chlorpulvinaria floccifera) masowo pojawiła się na ostrokrzewach (fot. 3) uprawianych w pojemnikach na kontenerowni. U tego czerwca, w odróżnieniu
od poprzednio opisanych, samice składają jaja do woreczka jajowego — każda około 600 szt.
Po mniej więcej dwóch miesiącach od złożenia jaj — tj. pod koniec czerwca i na początku lipca — wylęgają się larwy. Żerują one na liściach do późnej jesieni, a następnie przemieszczają się na pędy i zimują.
Misecznik wrzosowiec (Eulecanium franconicum) — najprawdopodobiej to właśnie ten gatunek po raz pierwszy tak licznie wystąpił na azaliach z grupy Knaphill-Exbury — odmianach 'Irena Harris’ i 'Klondyke’ — oraz na różaneczniku gęstym (Rhododendron impeditum). Stopień zaatakowania był tak silny (fot. 4), że rośliny nie wydały przyrostów lub liście roślin były drobne i żółknące.
Zwalczanie przylepnicy i misecznika wrzosowca. Prowadzić podobnie, jak poprzednich gatunków. Rośliny opryskiwać wyżej podaną mieszaniną w okresie wylęgania się larw — pierwszy raz w lipcu, powtórny — po dwóch tygodniach.
Autor: dr Grażyna Soika
Autor: prof. dr hab. Gabriel Łabanowski
