W „Szkółkarstwie” 1/98 Autor zamieścił informacje o próbie zastosowania siewek 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’ do produkcji drzewek śliw. Tym razem przedstawia wyniki badań szkółkarskich nad tymi podkładkami (red.).
Stratyfikacja
Stratyfikację nasion 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’ wykonuje się w podobny sposób, jak w przypadku ałyczy czy 'Węgierki Wangenheima’. Okres dojrzewania posprzętnego trwa około 5 miesięcy. Termin rozpoczęcia stratyfikacji powinno się dopasować do pory wysiewu nasion tak, aby warunki wiosną umożliwiły przygotowanie gleby i przeprowadzenie wysiewu. W wyniku prawidłowo przeprowadzonej stratyfikacji nasiona 'Węgierki Wiedeńskiej’ kiełkują średnio w 86%, a 'Eruni’ — w 84%. Wartości te są prawie takie same, jak u ałyczy, i nieco wyższe niż u 'Węgierki Wangenheima’.
Skrócenie okresu stratyfikacji nie jest raczej celowe, ponieważ w ten sposób obniżałoby się wyraźnie wydajność tego procesu. Na przykład, w jednym z doświadczeń stratyfikację rozpoczęto 6 stycznia. Okazało się, że po 105 dniach, a więc 21 kwietnia, skiełkowało zaledwie 34,7% nasion 'Eruni’ i 42,5% nasion 'Węgierki Wiedeńskiej’. Wschody siewek — zarówno 'Węgierki Wiedeńskiej’, jak i 'Eruni’ — są, w przeciwieństwie do ałyczy, bardzo wyrównane. Rośliny szybko tworzą system korzeniowy oraz intensywnie rosną. Siewki 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’ w szkółce są mniej podatne na uszkodzenia przez pordzawiacza śliwowego niż siewki 'Węgierki Wangenheima’.
Przyjmowanie się oczek i wzrost okulantów
W latach 1995–96 w jednej ze szkółek na Lubelszczyźnie przeprowadzono badania nad przyjmowaniem się oczek, a także wzrostem okulantów śliw szczepionych na siewkach 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’ w porównaniu z siewkami ałyczy oraz 'Węgierki Wangenheima’. Przedmiotem badań było 6 odmian śliw: 'Earliblue’, 'Oneida’, 'Valor’, 'Herman’, 'aanska Rana’ i 'Empress’. Okulizację podkładek wykonano metodą „na przystawkę”, na wysokości około 8–10 cm nad powierzchnią gleby, w pierwszej dekadzie sierpnia. Podkładki posadzone zostały na bardzo dobrej glebie, w rozstawie 0,75 x 0,20 m. Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne i ochrony roślin przed chorobami oraz szkodnikami przeprowadzono zgodnie z aktualnymi zaleceniami dla szkółek produkcyjnych. Pomiary wysokości oraz średnicy okulantów wykonano jesienią, bezpośrednio przed wykopywaniem drzewek ze szkółki. W okresie trwania doświadczenia nie stwierdzono uszkodzeń mrozowych oczek ani podkładek. Nie obserwowano również objawów świadczących o występowaniu ewentualnej niezgodności fizjologicznej między szczepionymi komponentami. Wyniki pomiarów z doświadczenia przedstawione są w tabeli.
Na siewkach 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’ uzyskano wyraźnie większą liczbę okulantów odmiany 'Earliblue’ niż na siewkach ałyczy czy 'Węgierki Wangenheima’. Przyjmowanie się na siewkach 'Węgierki Wiedeńskiej’ oraz 'Eruni’ oczek pozostałych odmian śliw objętych badaniami było podobne i nie różniło się od przebiegu tego procesu na siewkach ałyczy. Stosunkowo słabe efekty przyniosła okulizacja odmiany 'Valor’ na siewkach 'Węgierki Wangenheima’.
Niezależnie od rodzaju użytej podkładki, wszystkie śliwy rosły w szkółce silnie. Największą przeciętną wysokość miały drzewka odmiany 'Herman’ na siewkach 'Węgierki Wiedeńskiej’, a najmniejszą — odmiany 'Oneida’ na siewkach ałyczy. Największą średnicę pnia stwierdzono u okulantów odmiany 'Earliblue’ szczepionych na siewkach 'Węgierki Wiedeńskiej’, a najmniejszą — u odmiany 'Empress’ rosnącej na siewkach 'Węgierki Wangenheima’.
Podsumowanie
Silny wzrost drzewek na siewkach 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’ w szkółce jest jak najbardziej pożądany, ponieważ w ten sposób okulanty bez trudu osiągają parametry pierwszego wyboru. Nie przesądza to jeszcze o tym, jaki charakter wzrostu będą miały śliwy na tych podkładkach po posadzeniu drzew w sadzie. Warto zaznaczyć, że np. okulanty jabłoni szczepione na podkładce 'P 22′ w szkółce rosną silnie, natomiast w sadzie drzewka na 'P 22′ są wybitnie karłowe. Być może, podobna relacja wystąpi także w przypadku nowych podkładek dla śliw. Badania sadownicze są w toku i z pewnością przyczynią się one do ostatecznej oceny 'Węgierki Wiedeńskiej’ oraz 'Eruni’.
Z punktu widzenia szkółkarza te generatywne podkładki mają wiele pozytywnych cech. Produkcja siewek oraz drzewek nie powinna nastręczać większych trudności. Oczka śliw bardzo dobrze przyjmują się na 'Węgierce Wiedeńskiej’ oraz 'Eruni’. Spośród 6 badanych odmian śliw, charakteryzujących się różną porą dojrzewania owoców, nie stwierdzono w szkółce u okulantów objawów przedwczesnego żółknięcia lub zwijania się liści, świadczących o możliwości wystąpienia niezgodności fizjologicznej między szczepionymi komponentami. Najbliższe lata przesądzą o wartości sadowniczej siewek 'Węgierki Wiedeńskiej’ i 'Eruni’, a także o tym, czy znajdą one szersze zastosowanie w produkcji. Wyniki wstępnych badań dały podstawę do wpisania ich do Rejestru Odmian w bieżącym roku. 'Węgierce Wiedeńskiej’ nadano nazwę 'Wala’, zaś 'Eruni’ — 'Erunosid’.
