Asortyment podkładek śliw w Polsce jest bardzo ograniczony. W zasadzie w produkcji używane są tylko dwie siewki: ałyczy i Węgierki Wangenheima. W naszych szkółkach prawie w ogóle nie ma natomiast śliw na podkładkach wegetatywnych. Jedynie sporadycznie można napotkać w obrocie szkółkarskim drzewa szczepione na St. Julien A lub GF 655/2.
Podkładki wegetatywne – duże ryzyko
W wyniku intensywnych prac hodowlanych, prowadzonych w ostatnich latach głównie w Europie Zachodniej, otrzymano wiele nowych podkładek wegetatywnych przeznaczonych dla śliw. Do najbardziej znanych należą: francuskie – St. Julien 655/2, Isthara i Jaspi; angielskie – St. Julien A i Pixy; szwajcarska St. Julien W 61 i szwedzka – Eruni. Są one obecnie wszechstronnie badane przede wszystkim w tych krajach, które są zainteresowane produkcją śliwek na skalę towarową. Na pewno nie wszystkie wyżej wymienione podkładki będą nadawać się do warunków klimatyczno-glebowych Polski. Jeśli nawet niektóre z nich okażą się wartościowe i uzyskają pozytywną ocenę, to w dalszym ciągu pozostanie problem utrzymania ich w stanie wolnym od chorób wirusowych, a zwłaszcza szarki. Dopóki nie znajdziemy ”recepty” na szarkę, dopóty stosowanie podkładek wegetatywnych śliw będzie wiązało się z ryzykiem przenoszenia i rozprzestrzeniania się tej choroby. Dlatego w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach prowadzone są prace nad selekcją podkładek generatywnych dla śliw.
W poszukiwaniu idealnej generatywnej
Celem naszych badań jest próba uzyskania takiej podkładki, która wartością przewyższałaby powszechnie używaną ałyczę (przykładem może być siewka Węgierki Wangenheima, która już zdobyła sobie uznanie wielu sadowników). W latach 1964-1982 badana była przez profesora Grzyba inna podkładka generatywna śliw – Skorospiełka Czerwona. Podobnie jak Węgierka Wangenheima osłabiała ona wzrost drzew i zwiększała ich plenność, a ponadto charakteryzowała się bardzo dużą wytrzymałością na mróz. Jednak nie przyjęła się w produkcji, ponieważ w sadzie tworzyła liczne odrosty korzeniowe. Podczas lustrowania nasadzeń śliw znajdujących się w kolekcji ISK zwróciliśmy uwagę na drzewa odmian Węgierka Wiedeńska i Eruni, które charakteryzowały się słabym wzrostem oraz wysoką zdrowotnością. W związku z tym zrodził się pomysł, by nasiona tych okazów wykorzystać do produkcji podkładek generatywnych. Węgierka Wiedeńska. Pochodzenie odmiany nie jest dokładnie znane. Drzewo rośnie słabo, tworzy dość luźną koronę, ma pokrój średnio wzniesiony, jest wytrzymałe na mróz (fot.). Owoce Węgierki Wiedeńskiej dojrzewają na przełomie sierpnia i września. Przeciętnie osiągają masę 13-14 g. Skórka ma kolor fioletowoniebieski i pokrywa ją intensywny woskowy nalot. Miąższ jest średnio zwięzły, barwy żółtozielonej, bardzo trudno oddziela się od pestki – owalnej, wydłużonej, średniej wielkości. Siewki uzyskane z nasion Węgierki Wiedeńskiej charakteryzują się bardzo dobrym wyrównaniem pod względem siły wzrostu.
Eruni. Jest siewką wyselekcjonowaną z wolnego zapylenia odmiany Pershore w Instytucie Sadownictwa w Balsgard (Szwecja). Drzewo rośnie bardzo słabo i tworzy średnio zagęszczoną, wzniesioną koronę. Jest dostatecznie wytrzymałe na mróz. Owoce Eruni dojrzewają kilka dni wcześniej niż Węgierki Wiedeńskiej. Są okrągłe, o średniej masie 16-17 g. Skórka ma kolor fioletowoniebieski, pokryta jest intensywnym woskowym nalotem. Miąższ – średnio zwięzły, żółtozielony – trudno oddziela się od pestki, która jest owalna, zaokrąglona, średniej wielkości.
Cechy produkcyjne nowych podkładek
Stratyfikacja nasion Węgierki Wiedeńskiej i Eruni przebiega tak samo długo, jak nasion ałyczy i Węgierki Wangenheima. Siewki dwóch pierwszych są pod względem wielkości wyrównane, charakteryzują się umiarkowanym wzrostem oraz silnie rozwiniętym systemem korzeniowym. Oczka śliw przyjmują się na tych podkładkach bardzo dobrze. Z punktu widzenia szkółkarza Węgierka Wiedeńska i Eruni mają więc wiele pozytywnych cech, produkcja podkładek oraz drzewek nie powinna w tym przypadku nastręczać większych trudności. Obecnie w naszym Instytucie prowadzona jest ocena wartości gospodarczej tych podkładek. Bada się ich wpływ na wzrost i owocowanie drzew różnych odmian śliw oraz na jakość uzyskanych owoców. Bardziej precyzyjnie na temat wartości tych nowych podkładek będzie się można wypowiedzieć za 2-3 lata.
