Odchwaszczanie szkółek

Autorzy: prof. dr hab. Janusz Lipecki, prof. dr hab. Stanisław Wociór, mgr Irena Wójcik

Archiwum Szkółkarstwa

Jedyną korzyścią, jaka może wynikać z występowania chwastów w szkółce, ale tylko okulantów i wyłącznie jesienią, jest przyspieszenie zakończenia wzrostu i wegetacji drzewek. Może to być korzystne w przypadku odmian, które z natury rosną bardzo długo w szkółce i nie są w związku z tym właściwie przygotowane do zimy (np. okulanty odmiany Elstar).

Ujemne następstwa występowania chwastów w szkółce zdecydowanie jednak dominują. Wyraźnie zmniejsza się wydajność mateczników podkładek wegetatywnych, zahamowany jest wzrost i obniżona jakość podkładek oraz okulantów w szkółce (ewentualnie także w następnym roku prowadzenia produkcji drzewek), utrudnione może być wykopywanie drzewek oraz zwiększa się liczba gryzoni glebowych. Choć w sadach – nawet młodych – dopuszcza się obecność chwastów rocznych w drugiej połowie okresu wegetacyjnego, jednak w szkółkach nie jest to wskazane, gdyż podkładki i okulanty, aby dorosnąć do odpowiednich rozmiarów, nie mogą mieć konkurencji przy korzystaniu z wody oraz składników pokarmowych.

Odchwaszczanie szkółek – trudne zadanie

Wciąż jeszcze bardzo pomocne są herbicydy doglebowe, zawierające symazynę (związek triazynowy), np. Azotop 50 WP. Preparaty te będą jednak stopniowo wycofywane z produkcji, także szkółkarskiej, co wynika z konieczności ochrony środowiska. Niewątpliwie utrudni to odchwaszczanie szkółek, jakkolwiek skuteczność herbicydów triazynowych i tak jest obecnie mniejsza niż kilka lat temu. Pojawiły się bowiem chwasty (po raz pierwszy zaobserwowane właśnie w szkółkach) odporne na te środki.

Najważniejszy początek

Staje się więc jasne, że coraz większego znaczenia nabierać będzie dobre odchwaszczenie gleby przeznaczonej pod szkółkę, tj. przed posadzeniem roślin. Można tego dokonać mechanicznie, chemicznie (głównie przy użyciu herbicydu Roundup i innych preparatów z tej grupy, w miarę potrzeby także z dodatkiem Chwastoksu) oraz biologicznie (wysiew na przyoranie roślin, które – poza wyeliminowaniem części chwastów – dostarczą do gleby niezbędnych dla jej normalnego funkcjonowania substancji organicznych). Zabiegi te powinny doprowadzić do usunięcia z pola przede wszystkim chwastów wieloletnich, głównie perzu, które później w szkółce byłyby bardzo trudne do zwalczenia.

Kolejne etapy

Mechanicznie odchwaszcza się zwykle w międzyrzędziach, a ręcznie – w rzędach podkładek lub okulantów. Użycie sprzętu zmechanizowanego jest łatwe i skuteczne w pierwszym roku szkółki. W drugim sezonie, w miarę wzrostu okulantów, odchwaszczanie mechaniczne, a także ręczne, staje się coraz trudniejsze i grozi uszkodzeniem roślin, zwłaszcza silnie rozgałęziających się. Metody te są również zawsze niebezpieczne dla korzeni drzewek. Ręczne usuwanie chwastów jest ponadto bardzo kosztowne. Użycie herbicydów będzie więc nadal podstawową metodą odchwaszczania szkółek. W pierwszym roku szkółkowania, dla zmniejszenia ryzyka uszkodzenia młodych roślin, powinno się używać przede wszystkim preparatów o łagodnym działaniu lub w niskich dawkach. Przy produkcji jabłoni i grusz wczesną wiosną, przed wschodami chwastów, można stosować środki zawierające symazynę jako substancję biologicznie czynną, w dawkach nie przekraczających 2-3 kg preparatu/ha. W szkółce podkładek pestkowych dawkę obniża się do 1,5 kg/ha, a dla okulantów pestkowych wynosi ona 2 kg/ha. Nawet tak niewielkie ilości pestycydów mogą podczas wilgotnej wiosny powodować chlorozy liści, zwłaszcza podkładek pestkowych (obserwowano je także na pigwie) rosnących w niewielkich zagłębieniach terenu. W efekcie tych uszkodzeń następuje przeważnie tylko przejściowe zahamowanie wzrostu, ale niekiedy podkładki zamierają albo nie dorastają do okulizacji. Wielką zaletą preparatów zawierających symazynę jest możliwość ich nanoszenia przy pomocy polowych belek do herbicydów, bez konieczności zachowywania specjalnych środków ostrożności koniecznych przy używaniu preparatów dolistnych. W doświadczeniach przeprowadzonych na naszej Akademii Rolniczej skuteczne odchwaszczenie zapewniał przede wszystkim Gesatop 50 WP (preparat ten – zawierający 50% symazyny – został skreślony z rejestru, jego odpowiednikiem jest Azotop 50 WP) sam lub w kombinacji z Dualem 960 EC (tabela 1).

Tabela 1. Wpływ herbicydów na zachwaszczenie podkładek jabłoni w pierwszym roku prowadzenia szkółki w latach 1994-96: * Gesatop 50 WP jest skreślony z rejestru, jego odpowiednikiem jest Azotop 50 WP, ** termin liczenia chwastów

Ten ostatni herbicyd polecany jest w przypadku masowego występowania chwastów prosowatych (chwastnica, włośnice, palusznik). Duał 960 EC powinien być stosowany tuż przed ich wschodami, to jest zwykle w pierwszej połowie maja, w dawce 1,5-1,8 l/ha. Często zalecanym preparatem w szkółkach jest Stomp – 330 EC (3-6 l/ha) albo 400 EC (2-5 l/ha). Stosowany jest zaraz po sadzeniu podkładek oraz przed rozpoczęciem wegetacji przez okulanty w następnym roku. Ma jednak krótkie działanie, które trwa 3-4 miesiące. W doświadczeniach efekty użycia Stompu 330 EC zależały od roku – w 1996 r. (obfite opady) działał bardziej skutecznie i dłużej niż w poprzednim, o mniejszych opadach. Najprawdopodobniej gorsze odchwaszczenie za pomocą tego preparatu w 1995 r. było przyczyną uzyskania słabszej jakości okulantów jabłoni (tabela 2).

Tabela 2. Wpływ herbicydów na wzrost okulantów i wydajność szkółki jabłoni odmiany Red Elstar Elshof na podkładce M 9 średnio za lata 1995-96

Zalecanym do szkółek herbicydem jest również Devrinol 450 SC używany przed wschodami chwastów w dawce 3-5 l/ha, jeśli nie występują chwasty trwałe, np. perz. Jeżeli dominują inne rośliny jednoliścienne, ale jednoroczne, np. chwastnica jednostronna, włośnice lub wiechlina roczna, wskazane jest użycie jednego z licznych graminicydów: Agil 100 EC (w dawce 0,5-1 l/ha), Fusilade Super EC (1-1,5 l/ha), Perenal 104 EC (0,75-1 l/ha) lub Targa Super 5 EC (1- 1,5 l/ha) w okresie do krzewienia się chwastów. Jeśli jednak w szkółce występuje perz, dawki tych herbicydów należy podnieść (Agil – 1,25-1,5 l, Fusilade – 2,5-4 l, Perenal – 1,25 l, Targa – 2-4 l/ha) i wykonać zabieg, gdy chwast ten ma około 15 cm wysokości (czyli w tej samej fazie wzrostu, w której najskuteczniej działa Roundup). Ponadto w zwalczaniu chwastów w szkółkach można stosować następujące herbicydy: – Afalon 50 WP (zawiera linuron) i inne herbicydy zawierające tę samą substancję czynną, polecane dla szkółek drzew pestkowych należy stosować wczesną wiosną w dawkach 1,5-2 kg/ha w szkółce podkładek (ałycza, antypka) oraz w dawce 2-3 kg/ha w szkółce okulantów śliw. – Lontrel 300 (0,3-0,4 l/ha) – jeśli w szkółce dominują chwasty rumianowate (co w naszych warunkach zdarza się rzadko); unikać opryskiwania drzewek, a więc stosować tylko w międzyrzędziach. – Reglone 200 SL (2-4 l/ha) albo Reglone Turbo SL (2-3,5 l/ha) – zalecane są tylko w międzyrzędziach, na rosnące tam chwasty; opryskanie roślin sadowniczych spowoduje ich lokalne uszkodzenia. – Kerb 50 WP (3-5 kg/ha) i 500 SC (3-5 l/ha) przeznaczone głównie do zwalczania chwastów jednoliściennych; stosowane są przede wszystkim późną jesienią przy temperaturze poniżej 15°C.

Uwagi

W niniejszym artykule zalecenia odnośnie herbicydów podane zostały zasadniczo zgodnie z Programem Ochrony Roślin Sadowniczych na lata 1997-98, opublikowanym w ”Haśle Ogrodniczym” 1/97. Pewne zmiany dotyczące wielkości dawek wynikają z naszych doświadczeń, które dowiodły, że w pewnych przypadkach zalecane dawki mogą być zbyt wysokie, powodując uszkodzenia roślin, zwłaszcza w pierwszym roku prowadzenia szkółki. Może to wystąpić po bardzo obfitych opadach – o czym już wspominaliśmy – w lokalnych zagłębieniach terenu (z powodu zmywania herbicydów) lub na glebach o niskiej zawartości próchnicy. Poza tym, jak wynika z badań realizowanych w Katedrze Ogrodnictwa ART w Olsztynie, większe dawki herbicydów negatywnie wpływają na wzrost siewek antypki (tabela 3) – podobne rezultaty otrzymano w szkółce siewek Antonówki. Dlatego radzimy zachować ostrożność przy opryskiwaniu wyższymi dawkami preparatu, zdając sobie sprawę, że niekiedy mogą one okazać się niedostatecznie skuteczne. Praktyka dowodzi, iż do uszkodzeń roślin w szkółce dochodzi również często na końcach rzędów, czyli na tzw. uwrociach, jeśli opryskiwacz nie zostanie wyłączony we właściwym czasie.

Tabela 3. Średnica szyjki korzeniowej siewki antypki w zależności od rodzaju herbicydu, dawki i terminu stosowania: * terminy stosowania herbicydów

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.