Zmiana wymagań jakościowych dotyczących podkładek dla drzew i krzewów owocowych

Autor: prof. dr hab. Zygmunt S. Grzyb

W 1984 roku została uchwalona Polska Norma dotycząca wymagań jakościowych co do podkładek dla drzew i krzewów owocowych. W bieżącym roku została ona znowelizowana i najprawdopodobniej od 2000 r. powinna być zalecona do powszechnego stosowania.

W stosunku do starej normy z nowej usunięto dotychczasowy podział podkładek na dwa wybory (I i II ), a wprowadzono wymagania minimalne dla podkładek generatywnych oraz wegetatywnych rozmnażanych tradycyjnie (kopczykowanie), sadzonek z kultur in vitro, a także podkładek z tarczką okulizacyjną lub ze zrazem odmiany uprawnej (tabela). Poza tym zwiększono o jeden milimetr najmniejszą dopuszczalną grubość podkładek generatywnych śliwy, wiśni, czereśni, brzoskwini i moreli oraz zastąpiono pojęcie „liczba korzeni” nowym — „liczba miejsc wyrastania korzeni”. Dopuszczono także do obrotu dwuletnie siewki Węgierki Wangenheima.

Wygląd podkładek

Ich pęd ma być prosty, pozbawiony cierni, bocznych rozgałęzień i fajkowatych zakrzywień przy szyjce korzeniowej. W przypadku podkładek wegetatywnych korzenie przybyszowe (dowolna ich liczba) powinny wyrastać w kilku miejscach dolnej części pędu (rys.). Rany po usuniętych rozgałęzieniach muszą być co najmniej częściowo zabliźnione lub zabezpieczone przed infekcją. Podkładki z kultur in vitro powinny posiadać dobrze wykształconą bryłę korzeniową.

Ukorzenione podkładki wegetatywne dla drzew owocowych: a) podkładka nie odpowiadająca wymaganiom normy z powodu wyrastania korzeni przybyszowych tylko z jednego miejsca, b) podkładka odpowiadająca wymaganiom normy, korzenie przybyszowe wyrastają, niezależnie od liczby, z co najmniej trzech różnych miejsc pędu

Wiek oraz zdrowotność podkładek

Podkładki dla drzew pestkowych (z wyjątkiem siewki Węgierki Wangenheima) oraz dla porzeczek i agrestu nie mogą być starsze niż jednoroczne. Natomiast podkładki dla drzew ziarnkowych oraz siewki Węgierki Wangenheima nie powinny mieć więcej niż 2 lata. Rośliny nie mogą być uszkodzone mechanicznie ani chemicznie, zaschnięte, przemarznięte oraz muszą być zdrowe — wolne od widocznych chorób i szkodników. Materiał przygotowany do obrotu należy posortować na klasy według grubości podkładek, w przedziałach co 2 mm.
Do cech dyskwalifikujących daną grupę podkładek zalicza się: – zamieszanie podkładek — obecność w tej grupie innych gatunków czy typów; – silne uszkodzenia mechaniczne i chemiczne (np. u siewek złamanie korzenia głównego sięgające do szyjki korzeniowej); – niezabliźnione uszkodzenia gradowe i mechaniczne pędu głównego, o łącznej powierzchni przekraczającej 0,5 cm2, na wysokości do 20 cm nad szyjką korzeniową (w przypadku czereśni ptasiej przeznaczonej do szczepienia — na całej długości pędu); – zbrązowienie kory w okolicy pąków, wierzchołka i podstawy pędu; – zaschnięcie czy przemarznięcie korzeni lub pędów; – zaparzenie korzeni; – występowanie organizmów szkodliwych podlegających obowiązkowemu zwalczaniu oraz guzowatości korzeni.

Sprawdzanie jakości

Aby stwierdzić, czy nie wystąpiły uszkodzenia mrozowe, należy przeciąć wzdłuż oraz w poprzek korzenie i pędy, a następnie sprawdzić barwę drewna i łyka. Zbrązowienie świadczy o uszkodzeniach mrozowych.
Wiek podkładki ustala się na podstawie oględzin zewnętrznych i policzenia rocznych przyrostów (słoi drewna) na przekroju poprzecznym pędu.
Wysokość podkładek sprawdza się poprzez zmierzenie, z dokładnością do 1 cm: – u wegetatywnych i pochodzących z kultur in vitro — odległości od podstawy pędu do jego wierzchołka; – u generatywnych — odległości od połowy szyjki korzeniowej do wierzchołka pędu.
Grubość podkładek określa się mierząc suwmiarką ich średnicę, z dokładnością do 1 mm: w przypadku podkładek wegetatywnych — na wysokości 20 cm od podstawy pędu, u tych pochodzących z kultur in vitro — bezpośrednio nad bryłą korzeniową, a w przypadku generatywnych — w połowie długości szyjki korzeniowej.
Na wyetiolowanej, podziemnej części podkładki, z wyjątkiem materiału pochodzącego z kultur in vitro, ustala się liczbę miejsc wyrastania korzeni. Powinny być co najmniej trzy takie miejsca — oddalone od siebie przynajmniej o 1 cm.

Minimalne wymagania dotyczące podkładek drzew owocowych, krzewów owocowych i orzecha włoskiego oraz podkładek z tarczką okulizacyjną lub zrazem odmiany uprawnej: * – korzenie liczne, ** – korzenie przerastające całą bryłę korzeniową

Przygotowanie do sprzedaży

Wszystkie podkładki z wyjątkiem tych z kultur in vitro należy oferować w wiązkach, w których — w przypadku orzecha włoskiego — powinno się znajdować po 25 roślin, a przy innych gatunkach po 50 sztuk. Każdą wiązkę należy związać w dwóch miejscach materiałem nie powodującym uszkodzenia kory, na przykład grubym sznurkiem. Do każdej takiej partii podkładek musi być dołączona etykieta zawierająca co najmniej następujące dane: nazwa gatunku i typu, przedział grubości, status zdrowotnościowy (WW — wolne od wirusów, TW — testowane na obecność wirusów, NT — nietestowane na obecność wirusów) oraz nazwę i adres producenta.

Korzyści z wyprowadzenia nowej normy

Nowa norma wymusza poprawę jakości produkowanych podkładek — zarówno pod względem stopnia ich ukorzenienia, jak i grubości. Od tej pory szkółkarz będzie musiał zwracać baczniejszą uwagę na to, skąd wyrastają korzenie przybyszowe i na jakiej długości podstawy pędu, niż na to, ile ich jest. Norma nakłada też obowiązek dokładnego sortowania podkładek wg określonych klas grubości (o istnieniu pierwszego i drugiego wyboru należy zapomnieć). Wymogi te są identyczne, jak standardy obowiązujące od dawna w krajach Unii Europejskiej.
Wejście w życie nowej normy powinno przynieść korzyści szkółkarzom produkującym sadowniczy materiał nasadzeniowy. Kwatery szkółek będą bowiem zakładane z materiału bardziej jednolitego jakościowo, w porównaniu z podkładkami ukorzenionymi w niejednakowym stopniu i znacznie zróżnicowanymi pod względem grubości pędu (obecnie w przypadku podkładek wegetatywnych i przy uwzględnieniu tylko dwóch wyborów różnica w ich grubości sięga 5–7 mm). Ostatnio obserwuje się także zwiększone zapotrzebowanie na podkładki ściśle określonej grubości przydatne do szczepienia zimowego w ręku.
Cena dobrze ukorzenionych podkładek będzie więc zależała od klasy grubości, co w efekcie może okazać się dla szkółkarzy korzystniejsze niż przy podziale podkładek na I i II wybór. Sadownicy skorzystają pośrednio z wprowadzenia nowej normy, głównie poprzez łatwiejszy dostęp do drzewek wysokiej jakości.

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.