’Colt’ zasługuje na szersze rozpowszechnienie

Autor: dr Mirosław Sitarek

Archiwum Szkółkarstwa

Obecnie w rejestrze odmian roślin sadowniczych znajduje się 6 podkładek wegetatywnych dla wiśni i czereśni: 'F 12/1′, 'Colt’, 'P-HL A’, 'P-HL C’, 'GiSeLA 5′ i 'Maxma 14′. Cztery ostatnie są słabo rosnące, ale bardzo trudno rozmnażają się przez odkłady. W przypadku 'P-HL A’, 'P-HL C’, 'GiSeLA 5′ i 'Maxma 14′ można uzyskać zaledwie jeden, dwa ukorzenione pędy z jednej rośliny matecznej.

Podkładki te najlepiej jest rozmnożyć z sadzonek zielnych lub metodą kultur tkankowych. Technologie te są kosztowne, co wyraźnie podnosi cenę drzewek, a tym samym ogranicza ich dostępność. 'F 12/1′ znajduje się w powszechnym użyciu, ale jej udział w produkcji drzewek jest wciąż niewielki. Szkółkarze dobrze znają wszystkie wady tej podkładki. W mateczniku rośnie ona z reguły bardzo silnie, wytwarzając grube pędy, skąpo ukorzenione, które następnie źle się przyjmują w szkółce. Między innymi z tego powodu wydajność produkcyjna czereśni na 'F 12/1′ jest często niezadowalająca. Dlatego wszędzie tam, gdzie nie zależy nam na osłabieniusiły wzrostu drzew, do produkcji czereśni może być stosowana podkładka 'Colt’.

Wyselekcjonowano ją w Anglii w 1958 roku z populacji siewek otrzymanych w wyniku krzyżowania gatunków Prunus avium i P. pseudocerasus. Według zapewnień hodowców, miała osłabiać wzrost czereśni. Jednak, jak wykazały późniejsze badania, 'Colt’ ogranicza wzrost drzew tylko niektórych odmian i to w niewielkim stopniu.

Produkcja podkładek

’Colt’ należy do grona nielicznych podkładek wegetatywnych, których rozmnażanie metodą tradycyjną w mateczniku jest łatwe. Rośliny mateczne przyjmują się bardzo dobrze i intensywnie rosną. Można je prowadzić poprzez odkłady pionowe, ale lepsze rezultaty uzyskuje się przyginając pędy do powierzchni ziemi (metoda odkładów poziomych). Często, jeszcze przed pierwszym obsypaniem roślin, u nasady pędów wyrastają liczne korzenie przybyszowe, zwane powietrznymi, z których następnie, po usypaniu kopczyków z ziemi lub innego materiału okrywowego, tworzy się bogaty system korzeniowy. W zależności od pielęgnacji matecznika i sezonu, z jednej rośliny można uzyskać 9 lub 10, a nawet więcej, dobrze ukorzenionych pędów.

Produkcja okulantów

’Colt’ w szkółce przyjmuje się dobrze i bez trudu osiąga parametry niezbędne do okulizacji. Zrastanie się z tą podkładką oczek większości odmian czereśni przebiega prawidłowo, a wszystkie uzyskane drzewka są tak samo wyrośnięte, jak te na siewkach czereśni ptasiej czy na 'F 12/1′. U drzewek na siewkach czereśni ptasiej przeważają jednak grube i nieliczne korzenie „szkieletowe”, zaś u czereśni na podkładce 'Colt’ — wiele cieńszych korzeni przybyszowych. Z dotychczasowych badań wynika, że trzy odmiany czereśni — 'Sam’, 'Burlat’ i 'Hedelfińska’ wykazują niezgodność fizjologiczną z 'Coltem’. W związku z tym wyżej wymienione odmiany czereśni nie powinny być uszlachetniane na tej podkładce.

Wzrost drzew w sadzie

O ile z punktu widzenia szkółkarza 'Colt’ jest idealną podkładką do produkcji czereśni, o tyle sadownicy mogą mieć powody do narzekań. Drzewo uszlachetnione na tej podkładce rośnie silnie i tworzy rozłożystą koronę (tab. 1).

TABELA 1. WIELKOŚĆ DRZEW I PLONOWANIE PIĘCIOLETNICH CZEREŚNI ODMIANY 'BTTNERA CZERWONA’ NA RÓŻNYCH PODKŁADKACH (WEDŁUG SITARKA, GRZYBA I OMIECIŃSKIEJ)

Jest ono jednak łatwiejsze w prowadzeniu, gdyż ma odmienną formę niż to rosnące na siewce czereśni ptasiej. Konary u czereśni na podkładce 'Colt’ odchodzą od przewodnika pod większym kątem (fot. 1), a wyrastające z nich pędy są słabsze i jest ich więcej niż u drzew na czereśni ptasiej. Drzewa na 'Colcie’ w okres owocowania wchodzą, w zależności od sposobu cięcia i formowania korony, w 3. lub 4. roku po posadzeniu. Słabe cięcie i przyginanie pędów sprzyja inicjacji pąków kwiatowych i przyspiesza wchodzenie drzew w okres owocowania (fot. 2). Czereśnie na podkładce 'Colt’ plonują lepiej, zwłaszcza w pierwszych latach po posadzeniu, niż te na siewce czereśni ptasiej i na 'F 12/1′ (tab. 1), a jakość owoców jest porównywalna.

FOT. 1. KONARY U CZEREŚNI NA PODKŁADCE 'COLT’ ODCHODZĄ OD PRZEWODNIKA POD WIĘKSZYM KĄTEM NIŻ U DRZEWNA CZEREŚNI PTASIEJ
FOT. 2. SŁABE CIĘCIE I PRZYGINANIE PĘDÓW PRZYSPIESZA WCHODZENIE DRZEW W OKRES OWOCOWANIA

Wrażliwość na warunki środowiska

Wyniki badań laboratoryjnych wskazują na niską odporność 'Colta’ na mróz. W Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach podkładka ta rośnie w mateczniku 10 lat i w tym czasie nie obserwowano uszkodzeń mrozowych roślin matecznych. Także czereśnie zaokulizowane na niej nie miały w tym samym okresie żadnych widocznych symptomów przemarznięcia. Nawet w bezśnieżną zimę 1996/97, kiedy to wiele grusz, śliw i czereśni, zwłaszcza w młodych sadach, ucierpiało z powodu niskiej temperatury, drzewa na tej podkładce przetrwały w bardzo dobrej kondycji.
Istnieje pogląd, że 'Colt’ jest wrażliwy na niedostatek wilgoci w glebie. Informacje takie pochodzą głównie z krajów południowej Europy — Hiszpanii i Portugalii — w których długie okresy posuchy nie należą do rzadkości. Jednak w warunkach klimatycznych Polski centralnej, gdzie poziom opadów jest bardzo niski (450–500 mm rocznie) nie obserwowano objawów świadczących o słabym zaopatrzeniu w wodę drzew na podkładce 'Colt’.
’Colt’ jest podkładką dobrze pobierającą magnez oraz wapń z gleby. Badania krajowe i zagraniczne wykazały, że liście czereśni rosnących na tej podkładce zawierają istotnie więcej tych składników niż z drzew na siewce czereśni ptasiej lub na 'F 12/1′ (tab. 2). Często w pierwszych latach po posadzeniu drzewa uszlachetnione na tych dwóch ostatnich podkładkach, zwłaszcza na glebach lekkich i przepuszczalnych, wykazują widoczne objawy deficytu magnezu. Zjawisko to u czereśni na 'Colcie’ w ogóle nie występuje lub pojawia się w minimalnym stopniu.

TABELA 2. ZAWARTOŚĆ WAPNIA I MAGNEZU W LIŚCIACH CZEREŚNI ODMIANY 'BTTNERA CZERWONA’, W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU ZASTOSOWANEJ PODKŁADKI, ŚREDNIE Z LAT 1989-92 (WEDŁUG SITARKA, GRZYBA I OLSZEWSKIEGO): * średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie między sobą

’Colt’ wykazuje większą odporność na drobną plamistość liści drzew pestkowych niż siewka czereśni ptasiej, zaś wrażliwość obu podkładek na guzowatość korzeni jest podobna. 'Colt’ charakteryzuje się także podobną wrażliwością na raka bakteryjnego, jak czereśnia ptasia czy 'F 12/1′. Ponadto należy podkreślić, że — jak podają niektóre publikacje — 'Colt’ wykazuje wysoką tolerancję wobec chorób wirusowych.
Jak wynika z wyżej przedstawionych rozważań, 'Colt’ zasługuje na powszechniejsze zastosowanie w praktyce szkółkarskiej i sadowniczej. Przemawia za tym chociażby wysoka efektywność rozmnażania tej podkładki w mateczniku, łatwa produkcja drzewek oraz dobry wzrost i owocowanie czereśni na niej uszlachetnianych. Do 'Colta’ przekonali się już, między innymi, sadownicy z Portugalii i północnych regionów Niemiec.

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.