Podajemy kilka pomysłów na nietypowy ogród. Taki, który będzie się wyróżniał zarówno doborem gatunków, jak i swoją formą. Są to ogrody, które zapadają w pamięć i na pewno nie pozwolą przejść obok siebie obojętnie. Niech te 4 przykłady na nietypowy ogród będą inspiracją do poszukiwań własnych pomysłów. Nietypowe ogrody to też szansa dla gospodarstw szkółkarskich i zielonej branży.
Nietypowy ogród na pewno nie jest dla wszystkich. Są ludzie, którzy idą z prądem nawet w ogrodnictwie. Są też tacy, którzy szukają oryginalności, czują potrzebę wyrażenia swojej osobowości. To oni właśnie będą eksperymentować z ogrodem i stworzą coś unikalnego, ciekawego i na pewno odmiennego od ogrodów sąsiadów lub widzianych wzdłuż i wszerz całego kraju.
Nietypowy ogród. Czyli jaki i po co?
Po co komu unikalny, nietypowy ogród? Tak jak już wspominaliśmy. Są ludzie, którzy w ten sposób potrzebują wyrazić siebie. Ale to nie jedyna odpowiedź. Często unikalność ogrodu jest wymuszona ukształtowaniem terenu (ogród na stromym stoku) lub warunkami glebowymi i wodnymi (ogród półpustynny albo wodny). Czasem chcemy w miarę szybko cieszyć się zagospodarowanym ogrodem i wtedy ogród trawiasty lub bylinowy przyjdzie nam z pomocą. A gdy mamy działkę zarośniętą drzewami, których żal się pozbywać, a które rzucają cień, to rozwiązaniem może być ogród leśny.
Te 4 pomysły na nietypowy ogród nie wyczerpuje oczywiście tematu nieoczywistych rozwiązań ogrodniczych i architektury zieleni. To raczej próba, aby uświadomić, że ogrody mogą i powinny się różnić. Powinno się szukać takich ogrodów, by spełniały najlepiej swoje funkcje w określonych warunkach, a przy tym by posiadały swój niepowtarzalny charakter.
Niedawno pisaliśmy o ogrodzie, który najlepiej wygląda nocą w świetle księżyca. To ogród wieczorny. Na pewno jest unikalny, pozwala się sobą cieszyć również po zmroku, aktywując nie tylko zmysł wzroku, ale też i inne.
Ciekawe czy i poniższe propozycje na nietypowy ogród przypadną naszym czytelnikom do gustu.
Suche i półpustynne ogrody
Jeszcze nie tak dawno byłby to zbyt szalony pomysł, by o nim pisać. Obecnie jednak, wraz z podnoszeniem się średnich temperatur, taki nietypowy ogród ma coraz większy sens. Fale upałów, zwłaszcza w miastach, powodują, że warunki wodne są coraz trudniejsze dla typowych roślin sadzonych na terenach zieleni miejskiej. Można je zastępować roślinami na suche czasy i tworzyć ogrody odporne na zmiany klimatu, a przy tym wyglądające atrakcyjnie i egzotycznie.
Suche ogrody, to nie tylko ogrody, które zakłada się tam, gdzie wody jest mało, ale też takie, które tą wodą umiejętnie gospodarują. W takich ogrodach paradoksalnie znajdziemy małą fontannę, niewielką sadzawkę stanowiącą poidło dla ptaków (chodzi o jak najmniejsze parowanie). Obecność takiego wodnego akcentu w takim półpustynnym miejscu tylko podkreśla jego suchość.
Zamiast trawnika w takich ogrodach dominuje żwir i grupy piasek, a alejki wykonane są najczęściej z kamiennych płyt lub płaskich kamieni.
Co do roślin, to oczywiście dominować w takim ogrodzie będą te, które nie tylko dobrze czują się w środowisku ubogim w wodę, ale też pięknie wyglądają. Z wielu egzotycznych roślin należy wybrać te, które będą odporne na ciągle występujące mróz i przymrozki. Można też takie okazy odpowiednio zabezpieczać i chronić przez przemarznięciem.
Można też niektóre rośliny przezimować w odpowiednich pomieszczeniach. Na przykład kaktusy, które doskonale podkreślają charakter takiego ogrodu i warto je w nim umieścić jako charakterystyczny element. Choćby tylko w najbardziej reprezentacyjnym miejscu.
Ogrody na stoku
Najczęściej zakładamy ogrody na płaskim terenie. I to nie tylko dlatego, że większość Polski stanowi równina. Nawet tam, gdzie występują łagodne stoki najczęściej równa się teren lub stosuje układ tarasowy. Najczęściej robi się to ze względów praktycznych – łatwiej zadbać o trawniki. Tak jest w typowych ogrodach. Ogród nietypowy będzie zatem taki, który łamie tę zasadę, a raczej przyzwyczajenie i powszechną praktykę.
Ogród na stoku charakteryzuje pewna różnica wysokości, czasem nawet znaczna. Zaleta tego jest taka, że patrząc od dołu oczom ukazują się pewne poziomy, które odpowiednio zagospodarowane działają jak plany na zdjęciu. Bliski, średni i dalszy. W ogrodach płaskich jest to realizowane najczęściej wysokością posadzonych roślin. W ogrodach na stoku tak być nie musi.
Co więcej, wrażenie robi nie tylko podziwianie ogrodu z dołu do góry. Jeśli rośliny mają podobna wysokość, to i kierunek odwrotny jest atrakcyjny. Dlatego warto pomyśleć w takim ogrodzie o platformie widokowej na której możemy usiąść po wspinaczce w górę, by z niej oglądać ten nietypowy ogród z zupełnie innego punktu widzenia.
Ważne w takich ogrodach jest to, by obecność wody nie powodowała erozji, ale stała się integralną częścią krajobrazu. Pięknie sprawdzają się rwące i szemrzące strumienie lub wodospady przelewające się poprzez murki oporowe.
Ogrody wodne
Na przeciwległym krańcu skali będą ogrody wodne. Założymy je tam, gdzie nie brakuje wody, a często jest jej nawet za dużo. Czyli na podmokłych terenach o kształcie niecki, która zbiera i gromadzi wodę deszczową spływającą z całego terenu.
Choć w pierwszym odruchu najczęściej chcielibyśmy dokonać melioracji i osuszyć taki teren, to jednak warto zastanowić się nad możliwościami, jakie daje.
Jednocześnie możliwy deficyt wody i obniżający się jej poziom w glebie, powinien sprawić, że raczej pomyślimy o retencji niż szybkim pozbywaniu się wody z ogrodu.
Najważniejszym i głównym elementem takiego wodnego ogrodu jest co oczywiste woda. Skupiona ona będzie w większy lub mniejszy staw. Duże oczko wodne lub nawet kilka z nich. Te zbiorniki wodne będą miejscem gdzie będą rosły rośliny wodne i otoczone roślinnością, która lubi wilgoć.
Dla tych którzy obawiają się, że taki ogród to środowisko sprzyjające uciążliwym komarom, jest rozwiązanie. Ryby. A konkretnie piękne japońskie karpie koi. Ich przysmakiem są larwy komarów, na które polują i dzięki temu wody, w których żyją są wolne od tych owadów.
Ogrody leśne
To kolejne nietypowe ogrody, które są warte przybliżenia. Dominują w nich drzewa, a jednak różnią się od parku. Nie są też lasem. Czym zatem są i jak wyglądają? Gdzie je zakładamy?
Jeśli jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami terenu, na którym rosną już duże drzewa, to w szybki sposób możemy stać się posiadaczami pięknego bioróżnorodnego ogrodu, który nie tylko będzie dostarczał wrażeń estetycznych, ale też chłodził najbliższą okolicę w upalne dni.
Ogród leśny powstaje dzięki posadzeniu roślin ozdobnych pod koronami drzew. Najlepiej sprawdzają się rośliny lubiące cień i półcień, ale nie zawsze.
Jeśli drzewa są w większości liściaste, to takie zadrzewienie jest idealnym miejscem by posadzić w nim rośliny cebulowe. Wczesną wiosną, kiedy jeszcze nie będzie liści na drzewach, rośliny cebulowe pięknie zakwitną i będą zdobić swoimi żywymi kolorami.
W miarę jak drzewa zaczną rzucać coraz większy cień, kolejne rośliny ozdobne zaczną rosnąć i kwitnąć. Taki nietypowy ogród to też dobre miejsce na posadzenie nietypowych roślin. Niekoniecznie uważanych za ozdobne, a które wprowadzą bardziej naturalny wygląd. To mogą być nawet chwasty, które odpowiednio zastosowane zdobią.
Zakładając taki ogród mamy co prawda już drzewa, ale jednak brakuje nam całej reszty roślin. Te powinniśmy sadzić w co najmniej 3 warstwach (piętrach). Podobnie jak zakładając tradycyjny ogród należy uzyskać efekt nachodzących na siebie planów bliższych i dalszych. Czyli roślin niższych i wyższych.
Najniższe – zadarniające. Te powinny lubić cień, a nawet mrok pod drzewami. To też szansa by mieć w ogrodzie mchy, o ile ziemia będzie odpowiednio kwaśna. Tu też można posadzić rośliny cebulowe i inne kwitnące najwcześniej i cieszyć się dywanem z kwiatów kiedy jeszcze gdzieniegdzie leży śnieg. W takich warunkach sprawdzi się kopytnik pospolity i bluszcz pospolity, szybko zadarniające glebę.
Następne piętro to wyższe rośliny. Na przykład byliny lubiące cień oraz oczywiście paprocie, które najlepiej będą czuły się w najbardziej ocienionych miejscach. Na przykład tuż koło pni drzew.
Kolejnym piętrem powinny być krzewy. To na ich tle pozostałe rośliny będą się prezentować i stanowić zamkniętą kompozycję. Tę kompozycję będą od góry zamykać korony drzew i zwisające konary drzew.
Nietypowy ogród, a zielona branża
Ogrody odbiegające od najbardziej typowych mogą pomóc w znalezieniu niszy rynkowej w tym rosnącym, ale jednak konkurencyjnym sektorze. Nietypowe ogrody, to najczęściej również nietypowe i rzadko spotykane rośliny. Przykładem mogą być rośliny wodne i na tereny podmokłe. W tej kategorii nie ma wielu producentów, ponieważ rynek na takie rośliny niemal nie istnieje w Polsce. Jednak to może ulec zmianie. Tak wiele mówi się o konieczności retencji i ochronie miast przed podtopieniami. Zbiorniki retencyjne mogą pełnić kluczową rolę ogrodów wodnych, a więc popyt na rośliny do ich obsadzenia będzie wzrastał.
Podobnie z roślinami odpornymi na suszę i wysokie temperatury. Miejskie parki, skwery i tereny zielone w pierwszej kolejności odczują konieczność wprowadzenia nasadzeń odpornych na trudne miejskie warunki latem.
Rosnący trend wspierający bioróżnorodność, to szansa nawet dla tych odważnych gospodarstw, które chciałyby produkować chwasty. Są one ciekawym dodatkiem do bioróżnorodnych kompozycji, oraz jako dodatek do kwiatów ciętych.
Nietypowe ogrody, to szansa na wypromowanie nietypowych, albo zapomnianych roślin. Podobnie stało się podczas chyba najbardziej znanej ogrodniczej imprezy – RHS Chelsea Flower Show.
Rok 1968 stał się przełomowy dla funkii. Do tej pory, w co trudno teraz uwierzyć, nie były to rośliny popularne i traktowane poważnie. Jednak to się zmieniło po zaprezentowaniu ogrodu z ich nasadzeniami.
Kolejnym przykładem może być pierwiosnek. Obecnie oferowany wiosną do sprzedaży nie tylko w brytyjskich centrach ogrodniczych, ale też nawet w supermarketach jako ozdobna roślina wczesnej wiosny. A przecież przed 1982 rokiem uważany był za zbyt pospolity, a nawet ordynarny.
Brytyjskie inspiracje na nietypowy ogród
Jeśli już jesteśmy przy festiwalu w Chelsea, to od lat prezentowane są tam ogrody zupełnie odbiegające od powszechnie przyjętych schematów. Ogrody eksplorujące nowe formy i koncepcje. Często kontrowersyjne, a jednak sprawiające, że zielona branża Wielkiej Brytanii jest jedną z wiodących w świecie i kreującą trendy.
Jak bardzo nietypowe przewijają się tam ogrody niech posłuży jeden tylko przykład. Rok 2011 i Irish Sky Garden – Irlandzki ogród podniebny, aktorstwa Diarmuid’a Gavin’a. Dosłownie zawieszony w powietrzu. Czy się podobał? Bardzo. Zdobył nie tylko Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego, ale i Nagrodę Publiczności. Niech to doda nam odwagi.
