Atrakcyjne odmiany forsycji. Czy znajdą się w naszych ogrodach i terenach zielonych?

Jakie są najciekawsze odmiany forsycji? Czym się od siebie różnią? Czy istnieją rzadkie kolekcjonerskie gatunki? Które z nich nadają się najlepiej do uprawy w Polsce? Odpowiedzi na te pytania podsunie lista odmian forsycji przygotowana przez dr. Adama Marosza.

Forsycje należą do najbardziej znanych wiosennych krzewów, polecanych do sadzenia pojedynczo, w grupach lub w połączeniu z innymi wcześnie kwitnącymi gatunkami, np. migdałkiem trójklapowym. Można z nich tworzyć formy pienne, nadają się też do strzyżenia i formowania, a nawet na żywopłoty. Nowe odmiany forsycji o zwartym pokroju mogą być sadzone jako rośliny okrywowe lub w pojemnikach tarasowych.

Forsycja – charakterystyka rodzaju

Rodzaj forsycja (Forsythia) należy do rodziny oliwkowatych (Oleaceae), a jego przedstawiciele występują głównie we wschodniej Azji. Są to rośliny z wyprostowanymi lub łukowato przewisającymi (szczególnie u starszych okazów) pędami, które są okrągłe albo mniej lub bardziej kanciaste, z charakterystycznym rdzeniem oraz licznymi przetchlinkami. Liście są nakrzyżległe, sezonowe, eliptycznie wydłużone, brzegiem piłkowane lub u niektórych gatunków trójklapowe.

 

Kwiaty są w różnych odcieniach koloru żółtego, zrosłopłatkowe i obupłciowe, pojawiają się wczesną wiosną przed rozwojem liści – zwykle w kwietniu, choć zależy to od przebiegu pogody. Owocem jest sucha torebka. W uprawie i kolekcjach znanych jest 7 gatunków (F. europaea, F. giraldiana, F. japonica, F. mandschurica, F. ovata, F. suspensa, F. virididissima) i 2 mieszańce (F. x intermedia, F. x variabilis).

 

W szkółkach w Polsce uprawia się 33 taksony, głównie odmiany forsycji pośredniej, kilka forsycji koreańskiej i forsycji zielonej. Okazy pozostałych gatunków znajdują się w kolekcjach arboretów i ogrodów botanicznych.

Odmiany forsycji polecane do uprawy w Polsce

Odmiany mieszańcowe

• Forsycja BOUCLE D’OR 'Courtacour’. Krzewy o wzniesionym, sztywnym pokroju, osiągają wysokość 2 m i podobną średnicę. Kwitnienie jest umiarkowane do obfitego, ale pąki kwiatowe w centralnej Polsce często przemarzają. Liście są ciemnozielone, szerokoeliptyczne, ostroząbkowane.
• Forsycja 'Goldrausch’. Krzewy dorastają do wysokości 1,5–2 m, pędy są wyprostowane. Kwiaty ciemnożółte, średnicy do 2 cm, o szerokich płatkach. Liście ciemnozielone, lancetowate.

• Forsycja 'Helios’.  Zwarty i gęsty krzew osiągający wysokość do 2 m i podobną średnicę. Kwiaty jasnożółte, bardzo liczne, zebrane po 3–5 w pęczkach. Liście szeroko lancetowate, jasnozielone. Polska odmiana wyhodowana przez prof. B. Suszkę.
• Forsycja 'Kanarek’. Krzew o wysokości do 2 m i podobnej średnicy, ale o pokroju luźniejszym niż np. u odmiany 'Helios’. Kwiaty jasnożółte bardzo liczne, rozwijają się kilka dni wcześniej niż u odmian forsycji pośredniej. Liście jak u odmiany 'Helios’. Bardzo odporna na mróz.
• Forsycja ‘Maluch’ . Wolno rosnący i gęsty krzew, po kilkunastu latach uprawy osiąga wysokość do 1 m. Kwiaty drobne, jasnożółte płatki mają długość do 1,5 cm. Kwitnienie jest dość obfite. Liście drobne, lancetowate, wąskie, jasnozielone, długości przeważnie 3–6 cm. Wyhodowana w 1970 r., przez prof. B. Suszkę w Arboretum Kórnickim, jako krzyżówka F. ovata i F. x intermedia.

• Forsycja MARÉE D’OR 'Courtasol’. Krzew szeroko rozłożysty, pędy pokładają się i zakorzeniają, osiąga wysokość do 70–80 cm i średnicę 1,5 m. Kwiaty ciemnożółte, dość duże, o długości do 3 cm, dość liczne. Liście lancetowate, jasnozielone, całobrzegie.

• Forsycja MÊLÉE D’OR 'Courtaneur’. Krzew rosnący umiarkowanie silnie, o wysokości do 1,5 m, o licznych wyprostowanych pędach. Kwiaty osadzone gęsto wzdłuż pędów, żółte, średnicy 1,5 cm, o szerokich płatkach. Liście lancetowate, jasnozielone, o brzegach piłkowanych.

Forsycja koreańska (Forsythia ovata)

Krzewy rozłożyste, o długich pędach łukowato przewisających, osiągają wysokość do 2 m i podobną średnicę. Kwiaty żółte, średnicy 2,5–3 cm, rozwijają się kilka dni wcześniej niż u forsycji pośredniej. Liście owalne do szeroko owalnych, ciemnozielone. Gatunek pochodzi z Korei, do uprawy wprowadzony około 1917 r.

• ’Variegata’. Wzrost i kwiaty bardzo podobne jak u gatunku. Liście ładnie, żółto i kremowożółto nakrapiane. Uchodzi za odmianę kolekcjonerską.

Forsycja zielona (Forsythia viridissima)

Osiąga wysokość 2–2,5 m i podobną średnicę, pokrój wzniesiony. Kwiaty jasnożółte, bardzo liczne. Liście eliptycznie wydłużone do lancetowatych, o długości 6–10 cm. Gatunek występuje w Chinach. Do uprawy introdukowany w 1844 r. przez R. Fortune’a.

• ’Bronxensis’. Krzew o pokroju bardziej zwartym i spłaszczonym niż u gatunku, osiąga wysokość 30–50 cm i średnicę 1 m. Kwiaty drobne, siarkowożółte, w cieplejszych rejonach rozwijają się już pod koniec marca. Liście małe, wąskie, lancetowate, o długości do 4 cm.
• ’Kumson’. Jak u gatunku, ale wzrost słabszy. Kwiaty typowe dla gatunku. Liście z żółtokremowym żyłkowaniem. Kolor ten jest najintensywniejszy na młodych przyrostach, z wiekiem przebarwienia zanikają.

• CITRUS SWIZZLE 'MckCitrine’^PBR. Kwiaty jak u odmiany 'Bronxensis’. Liście żółte, ich kształt jest typowy dla forsycji zielonej, mają długość do 4 cm. Hodowcą jest Daniel Moore, z firmy McKay Nursery Company Inc. 2006. Jest to sport odmiany 'Bronxensis’.
• ‘Weber’s Bronx’. Wzrost podobnie jak u odmiany 'Bronxensis’. Kwiaty drobne, jasnożółte, liczniejsze niż u odmiany 'Bronxensis’. Liście podobnie jak u odmiany 'Bronxensis’.

Forsycja zwisła (Forsythia suspensa)

Krzew szeroko rozłożysty, dorasta do wysokości 3 m, pędy łukowato przewisają. Kwiaty żółte, długości do 2,5 cm, zwisają na szypułkach. Liście jajowate do jajowato wydłużonych, na długopędach często trójdzielne. Gatunek występuje w Chinach.

Odmiany forsycji – podsumowanie

Forsycja to popularny krzew ozdobny, którego intensywnie żółte kwiaty pojawiają się wczesną wiosną przed liśćmi. Należy do rodziny oliwkowatych i pochodzi z Azji Wschodniej. W Polsce uprawia się różne odmiany forsycji, w tym pośrednią, koreańską i zieloną. Krzewy te nadają się do sadzenia pojedynczo, w grupach oraz na żywopłoty.

Nowoczesne odmiany forsycji o zwartym pokroju świetnie sprawdzają się jako rośliny okrywowe lub do uprawy w pojemnikach. Najlepiej rosną na lekkich, umiarkowanie wilgotnych glebach i słonecznych stanowiskach. Są mrozoodporne, choć w surowe zimy pąki kwiatowe mogą przemarzać.

Forsycję łatwo rozmnażać z sadzonek, co ułatwia jej szeroką uprawę. Dzięki różnorodności odmian i łatwości pielęgnacji pozostaje jednym z najchętniej wybieranych krzewów ozdobnych w Polsce. Należy też podkreślić, że stanowi ważne źródło pożywienia dla pszczół wybudzających się wczesną wiosną.

Odmiany forsycji pośredniej zostały opisane w osobnym artykule, w którym można też przeczytać o zastosowaniu i rozmnażaniu tych krzewów.