Zapotrzebowanie na podłoże w produkcji szkółkarskiej jest duże. Wynika to z faktu, że podłoże sprzedawane jest wraz z rośliną, a więc się go pozbywamy. Wiąże się to z tym, że co roku konieczny jest zakup nowego podłoża.
Podłoże w produkcji szkółkarskiej zużywamy też podczas przesadzania roślin do większych doniczek. Podstawowym podłożem w szkółkach jest torf wysoki. Z punktu widzenia ogrodnika ma on same zalety. Niestety pozyskiwanie torfów oznacza niszczenie torfowisk, które są bardzo cennymi ekosystemami.
W wielu krajach narasta presja ze strony konsumentów, żeby wyeliminować torf z produkcji ogrodniczej.
Produkcja bez torfu?
W Wielkiej Brytanii w profesjonalnej uprawie roślin już można używać tylko podłoży beztorfowych. Nie można również eksportować materiału roślinnego uprawianego w torfie do tego kraju.
W Niemczech, Holandii i innych krajach zachodnioeuropejskich wprowadzane są też regulacje nakazujące zmniejszenie udziału tego podłoża.
W Polsce nie mamy jeszcze takich ograniczeń, ale eksportując produkty szkółkarskie z podłożem do ww. krajów, musimy to uwzględniać. Prawdopodobnie na poziomie Unii Europejskiej zostaną wprowadzone ograniczenia istotnego zużycia torfu.
Ich planowany termin to 2030 r. Na razie proces jest spowalniany przez organizacje branżowe, ale decyzja wydaje się nieuchronna. Z tego powodu już teraz należy szukać rozwiązań alternatywnych dla torfu.
Alternatywne podłoże w produkcji szkółkarskiej
Włókno kokosowe
Doskonałym podłożem, które ma właściwości zbliżone do torfu, jest włókno kokosowe. Niestety cena tego materiału jest wysoka.
Kora z drzew iglastych
Obecnie dość powszechnie część szkółkarzy wykorzystuje korę z drzew iglastych jako dodatek do torfu. Doświadczenia i praktyka wykazała, że może ona stanowić od 25–50% objętości podłoża, a po przekompostowaniu – nawet 75%.
Należy wykorzystywać korę zmieloną, najlepiej drobnej frakcji 0–20 mm. Warto pamiętać o tym, że świeża kora wiąże azot, i należy stosować go więcej o 10–20% w stosunku do typowych dawek dla danej uprawy. Stosując korę jako dodatek, należy wybierać materiał sortowany, o wyrównanych i powtarzalnych właściwościach.
Komposty
Innym dodatkiem zastępującym torf mogą być komposty. Obecnie większość odpadów organicznych jest kompostowana i dostęp do tego rodzaju materiałów powinien być dość łatwy. Ponadto cena jest niewygórowana.
Największym problemem jest brak standaryzacji i powtarzalności kompostów miejskich. Konieczna jest analiza chemiczna pod kątem zawartości składników pokarmowych i balastowych. Jest to jednak perspektywiczne źródło dużej masy materii, którą będzie można wykorzystać jako podłoże.
Włókno drzewne
Profesjonalne firmy wykorzystują włókno drzewne jako komponent podłoży. Dla przeciętnego gospodarstwa jest to rozwiązanie kłopotliwe (dostępność i odpowiednie maszyny).
Odpady roślinne
Warto poszukiwać lokalnych źródeł materiałów, które można wykorzystać jako komponenty podłoży. Mogą to być odpady z przemysłu spożywczego (łuski, plewy, wytłoki i tym podobne) lub włókienniczego. Na bazie takich materiałów można opracować własne mieszanki podłożowe dostosowane do specyfiki szkółki.
Rozwiązań może być wiele, a torf będzie coraz trudniej dostępny. Niestety.
