Sośnica japońska to piękna roślina ozdobna rodem z dalekiej Japonii. Należy do kategorii tak zwanej ogrodowej biżuterii. Czyli okazów wyjątkowo atrakcyjnych, sadzonych w reprezentacyjnych miejscach. Warto ją poznać bliżej. Zdradzamy jej piękne odmiany i piszemy o tym jak o nią dbać. Czy znajdzie się dla niej miejsce w Twoim ogrodzie?
Sośnica japońska (Sciadopitys verticillata) to niezwykły gatunek, który od lat jest obiektem pożądania wielu ogrodników, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Ciekawe są jej historia, biologia i oczywiście wygląd.
O niezwykłości tej rośliny ozdobnej świadczy już to, że jest przedstawicielem monotypowego rodzaju, a obecnie również rodziny Sciadopityaceae (dawniej zaliczana była do Cupressaceae). Gatunek ten ma prehistoryczny rodowód, pierwsze skamieniałości podobnych roślin znane są już z triasu, a pradawni przedstawiciele rodzaju występowali w Japonii od późnej kredy. Tam też można obecnie znaleźć dzikie populacje sośnicy. Ograniczają się one do górskich lasów iglastych i mieszanych na wyspach Honsiu, Sikoku i Kiusiu.
Jak wygląda sośnica japońska?
W naturze są to drzewa o regularnej i gęstej, stożkowatej koronie, które osiągają wysokość ponad 40 m. W Polsce najczęściej można znaleźć okazy kilkumetrowe (najwyższa w naszym kraju sośnica, rosnąca w Arboretum Wojsławice, ma wysokość ponad 15 m). Jednak przez coraz częstsze próby uprawy i coraz łagodniejszy klimat należy spodziewać się pojawienia dużo wyższych okazów w przyszłości.
Sośnica tworzy dwa rodzaje igieł: ułożone skrętolegle na długopędach brązowe łuski oraz zebrane w węzłach liście asymilujące. Ze względów ozdobnych te drugie są dużo bardziej interesujące. Igły te otaczają pęd, przez co wyglądają jak stelaż parasola. To im roślina zawdzięcza swoją angielską nazwę – Japanese umbrella-pine. Mają one długość 5–12 cm i szerokość 2,5–3 mm, są ciemnozielone i błyszczące, nie przypominają igieł innych gatunków.
W rzeczywistości pojedynczy liść tworzą dwa zrośnięte na całej swojej długości fyllokladia, czyli formy przejściowe między liściem a pędem. To kolejna botaniczna ciekawostka, którą serwuje nam sośnica. W okresie zimowym igły mogą lekko brązowieć, ale nie należy się tym przejmować, jest to zjawisko w pełni naturalne, a jego intensywność jest zmienna osobniczo. Wiosną powróci zielona barwa.
Szyszki są dość duże (do 12 cm), zbudowane z grubych łusek przypominających nieco rozchylone wargi.
Odmiany sośnicy japońskiej
Poszukiwanie sośnicy spowodowało jej niemal stałą obecność w renomowanych szkółkach i centrach ogrodniczych. W sprzedaży znaleźć można nawet okazy o wysokości ponad 1 m. Kolejnym krokiem jest coraz częstsze pojawianie się w ofercie odmian tego gatunku.
Oto najbardziej znane i dostępne na naszym rynku:
- ’Sternschnuppe’ – jej najbardziej charakterystyczną cechą są bardzo grube, stosunkowo krótkie i mięsiste igły. Rośnie wolno i osiąga wysokość około 1–2 m, korona jest luźna, wąsko stożkowata.
- ‘Grüne Kugel’ osiągająca jedynie 1 m wysokości i mniejszą średnicę. Przyrasta bardzo wolno i tworzy gęste, początkowo kuliste, a później jajowate korony.
- ’Picola’ – podobna to poprzednika ale o stożkowej koronie.
- ’Compacta’. Ta mało znana odmiana tworzy „kule” o średnicy około 2 m. Stożki o wysokości do około 3 m uzyskamy u
- ‘Beauty Green’ – tworzy stożki o wysokości do około 3 m.
- Green Diamond (’Dierks1’) – podobna w wyglądzie i wielkości do poprzedniczki.
Taki wybór odmian o niewielkich rozmiarach daje możliwość zastosowania sośnicy nawet w małym ogrodzie lub w pojemniku.
Sośnica japońska – odmiany o żółtym zabarwieniu
Dla miłośników roślin o żółtym zabarwieniu igieł zaproponować można odmiany:
- ’Aurea’
- ‘Gold Star’
- ‘Golden Rush’
- ‘Gold Stuck’
- ‘Golden Parasol’
- ‘Marilyn Monroe’ – to niezwykła sośnica japońska, u której tylko część igieł ma jednolicie żółte zabarwienie.
Wszystkie te odmiany rosną słabiej niż gatunek i są bardziej wrażliwe na przypalanie przez słońce i mróz.
Odmiany o nietypowych igłach
Pokrój i tempo wzrostu zbliżone do gatunku, ale nietypową formę liści prezentują:
- ‘Twister’ o lekko skręconych igłach
- ‘Mr. Bean’ – o bardzo długich igłach.
Na szczególną uwagę zasługuje ta druga, która została wyhodowana przez Nikodema Nowaczyka ze Szkółki Nowaczyk z Wyganowa. Daje ona w sezonie dwa przyrosty, pierwszy o bardzo długich, przypominających strąki fasoli igłach, drugi – późnoletni, o igłach mocno skróconych.
Na zachodzie Europy dostępny jest jeszcze szerszy wachlarz odmian, ale nie zostały one przetestowane w warunkach klimatycznych naszego kraju, pozostawiają więc pole do eksperymentów.
Jak dbać o sośnicę japońską?
Sośnica japońska nadaje się do uprawy nie tylko w najcieplejszych regionach Polski, a takie wciąż panuje zdanie. Co więcej można ją uprawiać nawet w tych zimniejszych regionach, choć najlepiej w pojemnikach. Te na zimę należy przenieść do osłoniętych pomieszczeń lub je odpowiednio zabezpieczyć.
Sośnica japońska najlepiej rośnie i rozwija się na stanowisku półcienistym, co zapewnia jej koronie utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Choć lubi wilgoć nie powinna być sadzona w zastoiskach wodnych.
W warunkach miejskich należy zapewnić jej wilgoć i nie narażać na wysoką temperaturę i zbytnie nasłonecznienie. Z tego względu nadaje się na tarasy od północnej strony. Byle zapewnić jej odpowiednio duże pojemniki o izolacji termicznej.
Sośnica japońska rośnie dobrze w glebach wilgotnych, przepuszczalnych i lekko kwaśnych. Takich, które przypominają glebę leśną.
Pamiętajmy, że sośnica japońska rośnie bardzo powoli. Nawet wtedy kiedy zapewnimy jej idealne warunki, podłoże i wilgotność. Normalne są kilkucentymetrowe roczne przyrosty. To oczywiście nie jest wada. Jeśli zdecydujemy się na uprawę w pojemnikach, to będzie spora zaleta. Tak samo w przypadku bardzo małych ogrodów.
