Jeszcze kilka temu nowości roślinne były tematem, którym ekscytowali się głównie klienci i szkółkarze na Zachodzie. W Polsce nowe odmiany (czasem gatunki) pojawiały się, ale zazwyczaj z mocnym wejściem na rynek (o ile się to w ogóle się udawało) czekały po kilka lat. Wydaje się jednak, że obecnie także pod tym względem dogoniliśmy kraje Europy Zachodniej i Ameryki Północnej, a nowości stały się pożądanym towarem, napędzającym klientów centrów ogrodniczych. Niewątpliwe zasługi w tej ewolucji ma „Konkurs Roślin – Nowości” organizowany od 2008 r. w ramach wystawy „ZIELEŃ TO ŻYCIE”. Medialna reklama drzew, krzewów i bylin pokazywanych w ramach tej rywalizacji, nadała im rozgłosu i zaczęła powodować, że takie rośliny od razu zaczęły być rozpoznawalne, poszukiwane i traktowane jako produkt premium, dodający splendoru szkółce/firmie, które je wprowadziła do obrotu.
W tym roku do konkursowej rywalizacji w ramach wystawy „ZIELEŃ TO ŻYCIE” stanęły 32 kandydatki, w większości rośliny liściaste (drzewa, krzewy i byliny). Najważniejsze nagrody, czyli wyróżnienia i medale jury konkursu otrzymało łącznie 9 odmian.
Najwyższe trofeum „Konkursu Roślin – Nowości” – złoty medal – trafiło w ręce Szkółki Szmit z Pęchcina za judaszowiec kanadyjski (Cercis canadensis) ETERNAL FLAME (‘NC2016-2’PBR). To odmiana otrzymana przez dr. Dennisa Wernera z Uniwersytetu Stanowego Karoliny Północnej w USA, który od 24 lat zajmuje się hodowlą tego gatunku. Do tej pory spod jego ręki wyszło pięć kreacji: ‘Merlot’, ‘Ruby Falls’, ‘Whitewater’, GOLDEN FALLSTM i jako ostatni – w 2016 r. – ETERNAL FLAME (na rynku amerykańskim jest oferowany pod nawą FLAME THROWER TM). Ten krzew lub niewielkie drzewo tworzy na półzwisających pędach wyjątkowo dekoracyjne liście, w niezwykle intensywnych barwach, zmieniających się w trakcie wzrostu. Młode są początkowo czerwone, z czasem intensywnie pomarańczowe, a w miarę starzenia stają się żółte i zielonożółte. Na roślinie w trakcie wegetacji występują jednocześnie liście w kilku kolorach. Kwiaty są typowe dla judaszowca kanadyjskiego, różowe, rozwijające się wiosną bezpośrednio na pniach i gałęziach. Odmiana ta, według zgłaszających, preferuje gleby żyzne, umiarkowanie wilgotne, od lekko kwaśnych do zasadowych oraz stanowiska słoneczne do półcienistych. Jest polecana do ogrodów przydomowych jako soliter lub w kompozycjach kolorystycznych z innymi krzewami oraz bylinami. Ma znosić spadki temperatury do -23/-21°C (strefa mrozoodporności 6a). Warto dodać, że w 2021 r. zdobyła tytuł Rośliny Roku RHS Chelsea Flower Show w Wielkiej Brytanii.
Srebrny medal (przyznano trzy) za azalię (Rhododendron) ‘Anna’ trafił do Szkółki Krzewów Ozdobnych Pudełek z Pisarzowic. To wielkokwiatowa odmiana własna, która w tym roku ma rynkową premierę (kolejny efekt pracy hodowlanej Eugeniusza Pudełka i jego córki Katarzyny po odmianach ‘Iłowa’, ‘Liliput’, ‘Pinokio’, Prof. Czekalski’ oraz ‘Retro’). Krzewy tworzą w maju pełne kwiaty o silnie fryzowanych płatkach, zebrane na szczytach pędów w duże, kuliste kwiatostany. Rośliny mają luźny pokrój i dorastają do wysokości 1-2 m. Azalia ‘Anna’ tworzy liście sezonowe, ale co ważne pozostają one długo dekoracyjne, ze względu na dużą tolerancję wobec mączniaka. Kreacja ta ma znosić spadki temperatury do -23/-21°C (strefa mrozoodporności 6a).
Drugi srebrny medal przypadł przedsiębiorstwu Vitroflora Grupa Producentów Sp. z o.o. z Trzęsacza za budleję Davida (Buddleja davidii) BUTTERFLY CANDY® LITTLE RUBY (‘BotEx 006’PBR) o niespotykanym wśród tego gatunku, wyjątkowo intensywnym, rubinowomagentowym kolorze kwiatów. Te ostatnie mają lekki, słodki zapach i są bardzo atrakcyjne dla motyli i pszczół, co sprawia, że odmiana ta (i cała seria Butterfly Candy®), doskonale wpisuje się w modne obecnie trendy zwiększania bioróżnorodności w ogrodach oraz na terenach zieleni. Rośliny dobrze się krzewią, są niskie (wysokość do 0,8 m), zwarte i mają zaokrąglony pokrój. Niewielkie rozmiary i długie kwitnienie predysponują tę budleję także do sadzenia w pojemnikach balkonowo-tarasowych. Rośliny preferują gleby żyzne, przepuszczalne i stanowiska słoneczne. Mają znosić spadki temperatury do -20/-18 °C (strefa mrozoodporności 6b).
Trzeci srebrny medal powędrował do Szkółki Piech z Końskowoli, a nagrodzona nim została hortensja dębolistna (Hydrangea quercifolia) FIRST EDITIONS® JETSTREAM™ (‘PIIHQ-I’). To kreacja z USA (otrzymana w 2009 r., chroniona w USA prawnie od 2015 r.), a jej hodowcami są Joshua Kardos i Michael Dirr. Odmiana o zwartym pokroju, dorastająca do wysokości 1,5 m i szerokości 2 m. Ma sztywniejsze pędy niż gatunek i typowe dla niego kwiatostany – w pierwszej fazie kwitnienia limonkowe, w pełni rozwinięte – śnieżnobiałe, a przekwitające nabierają różowych odcieni. Duże, dekoracyjne, błyszczące liście są mocno powcinane i ciemnozielone. Jesienią zmieniają barwę na pomarańczowoszkarłatną. Odmiana ma być odporna na choroby plamistości liści i dobrze rosnąć na glebach wilgotnych, o lekko kwaśnym odczynie, w miejscach osłoniętych od wiatru, lekko zacienionych. Nie wymaga corocznego cięcia. Mrozoodporność umiarkowana (strefa 6a; -23/-21°C), młode rośliny należy okrywać na zimę. Odmiana polecana do ogrodów przydomowych, parków i na tereny zieleni miejskiej, gdzie efektownie prezentuje się sadzona w grupach.
W tym roku przyznano trzy brązowe medale, które w całości trafiły do polskich szkółek. Jałowiec nadbrzeżny (Juniperus conferta) ‘Sunflower’PBR to kolejna odmiana hodowli Michała Kałuzińskiego (A&M Kałuzińscy Szkółka Polskie Korzenie), wprowadzona na rynek w 2018 r. i wyróżniająca się kremowożółtymi wiosennymi przyrostami, z czasem zmieniającymi barwę na zieloną. Rośliny mają regularny, spłaszczony pokrój i po 10 latach dorastają wysokości do 0,3 m, przy średnicy około 1,2 m. Jak większość jałowców także ten preferuje stanowiska słoneczne i przepuszczalne podłoże. Może być wykorzystywany jako roślina okrywowa lub – zaszczepiona na pniu – do tworzenia miniaturowych drzewek.
Pęcherznica kalinolistna (Physocarpus opulifolius) MAGIC BALL (‘LP1’PBR) to odmiana zgłoszona do konkursu przez Szkółki Kurowscy z Końskowoli, a otrzymana przez Leena Plant Boomkwekerijen BV z Niderlandów. Jej interesującą cechą jest nieustanna zmiana barwy liści w trakcie sezonu wegetacyjnego: młode są intensywnie pomarańczowe, latem jaśnieją do barwy złotej, by jesienią przybrać kolory ciemnoczerwone. Krzewy są zwarte, mają kulisty pokrój i dobrze się krzewią (osiągają średnicę 1 m). W czerwcu rośliny tworzą różowe kwiaty, ładnie, kontrastujące z ulistnieniem. Krzewy bez specjalnych wymagań, przydatne do ogrodów przydomowych na tereny zieleni.
Proso rózgowate (Panicum virgatum) ‘Nosferatu’PBR to polska odmiana hodowli Tomasza Grochowskiego, a zgłoszona do konkursu przez Szkółkę Roślin Ozdobnych Daglezja Artur Maj z Ryk. Trawa ta wyróżnia się atrakcyjnym wybarwieniem liści, które już w początkowej fazie wzrostu przyjmują odcienie niebieskie oraz intensywnie fioletowo-bordowe (stąd intrygująca nazwa). Rośliny mają zwarty, wyprostowany pokrój (dorastają do wysokości 70-80 cm) i nie są podatne na pokładanie. Rosną dobrze na przeciętnej, umiarkowanie wilgotnej glebie i słonecznych stanowiskach. Są odporne na mróz. Mogą znaleźć zastosowanie na rabatach preriowych i w kompozycjach naturalistycznych z bylinami.
Jury przyznało także dwa wyróżnienia. Za tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera) ‘Snowbird’ otrzymała go Szkółka Szmit. Ta rzadko jeszcze spotykana w Polsce odmiana została otrzymana przez Jamesa Palmera Rumbala z Nowej Zelandii. Wyróżnia się szerokim, kremowym obrzeżeniem liści, początkowo żółtym, z czasem białokremowym, ale utrzymującym się do końca wegetacji. Drzewa rosną tylko trochę słabiej od gatunku i mogą być polecane do dużych ogrodów przydomowych i parków, jako mocny akcent kolorystyczny w kompozycjach lub soliter. Odmiana ta ma znosić spadki temperatury do -26/-23°C (strefa mrozoodporności 5b).
Zawilec (Anemone) ‘Summer Breeze Snow’PBR tworzy białe kwiaty z żółtymi pręcikami, ale to co go wyróżnia go najbardziej to kompaktowy pokrój (rośliny osiągają wysokość 40-60 cm), rzadko spotykany wśród zawilców o tej barwie. Kwitnienie rozpoczyna się w połowie sierpnia (około trzy tygodnie wcześniej niż u klasycznych zawilców jesiennych) i trwa do października. Ze względu na niewielkie rozmiary zawilec ten może być polecany do kompozycji w pojemnikach, ale także na tereny zieleni. Dobrze rośnie na glebach żyznych, przepuszczalnych i stanowiskach półcienistych lub słonecznych. Odmiana w pełni odporna na mróz.
