Wiosna to czas ozdobnych wiśni, które coraz częściej pojawiają się nie tylko w ogrodach prywatnych, ale także jako element zieleni publicznej. W ostatnich 15 latach na rynku szkółkarskim w Stanach Zjednoczonych pojawiło się sporo nowych odmian wiśni, otrzymanych, aby lepiej spełniać wymagania dotyczące zmniejszania się powierzchni ogrodów. Wiśnie są też uznawane za bardzo ważne w asortymencie sprzedaży centrów ogrodniczych w tym kraju, gdyż czas ich kwitnienia zbiega się ze szczytem zainteresowania nabywców wiosennymi roślinami. Mimo to, w USA wciąż najbardziej znane są dwa klasyki, pochodzące jeszcze XIX wieku – wiśnie piłkowane (Prunus serrulata) ‘Kanzan’ oraz ‘Mount Fuji’. Warto jednak zwrócić uwagę na trendy z tego kraju, z którego pochodzi wiele popularnych odmian ozdobnych wiśni. Obecnie najlepiej sprzedającą się wiśnią ozdobną za oceanem pozostaje ‘Kanzan’, a na kolejnych miejscach znalazły się odmiany First Blush®, Pink Cascade®, ‘Yoshino’ oraz ‘Royal Burgundy’.
Stare klasyki
Wiśnia piłkowana ‘Kanzan’ pozostaje na popularniejszą odmianą wiśni ozdobnej w USA, ze względu na łatwość uprawy, duże, półpełne różowe kwiaty oraz ładne ulistnienie (brązowe wczesną wiosną, zielone latem i żółte jesienią). Tworzy korony stożkowate, wysokości 5-6m, przy podobnej średnicy.
Wiśnia piłkowana ‘Mount Fuji’ (syn. ‘Shirotae’) plasuje się w USA na drugim miejscu pod względem rozpoznawalności. Tworzy drzewa nieco mniejsze niż ‘Kanzan’, zakwita wcześniej, półpełnymi kwiatami, zaróżowionymi w pąku i białymi po otwarciu. Jej korona jest bardziej spłaszczona z poziomo ułożonymi konarami, co ze względu na rozmiary czyni ją bardziej przydatną do parków i ogrodów niż do sadzenia przy ulicach.
Wiśnia piłkowana ‘Shirofugen’ to kolejny klasyk, pochodzący prawdopodobnie jeszcze z XV wieku, a introdukowany na Zachód w XIX w. Jej korona początkowo przypomina kształtem tę u odmiany ‘Kanzan’, potem jednak mocno się rozszerza i staje się wyższa. Z tego powodu to raczej drzewo na większe przestrzenie. Amerykańscy szkółkarze podkreślają jednak jej większą niż u ‘Kanzan’ tolerancję na choroby. Kwiaty na długich szypułkach są różowe, w miarę otwierania się stają się białoróżowe, by znowu ściemnieć w okresie przekwitania.
Wiśnia piłkowana ‘Amanogawa’ pochodzi z Japonii z około 1885 r., a na Zachód trafiła w 1916 r. Jej nazwa oznacza w języku japońskim niebiańską rzekę. Drzewa mają pokrój bardzo wąskiej kolumny (wysokość 6-8 m, przy średnicy 1-2 m). Kwiaty są mlecznobiałe (starzejąc się jaśnieją), na bardzo krótkich szypułkach. Ze względu na małe wymiary drzew, odmiana ta została ostatnio ponownie odkryta i budzi zainteresowanie projektantów.
Wiśnia jedoeńska (Prunus × yedoensis) ‘Akebono’, znaleziona w 1925 r. jako mutacja odmiany ‘Yoshino’ to odmiana, nad którą klienci centrów ogrodniczych nie potrafią zazwyczaj powstrzymać zachwytu. ‘Akebono’ tworzy wczesną wiosną masę pojedynczych pięciopłatkowych, lekko pachnących kwiatów, na drzewach dorastających do wysokości 7 m i o podobnej średnicy. Kwitnące drzewa często porównywane są z różową watą cukrową na patyku.
Wiśnia jedoeńska ‘Yoshino’ ma podobne rozmiary i pokrój co ‘Akebono, ale jej kwiaty są jaśniejsze, a drzewa bardziej podatne na choroby. Sentyment Amerykanów do tej odmiany wynika z faktu, że większość znanych drzew wiśni w Waszyngtonie to właśnie okazy tej odmiany otrzymane jako prezent dla USA od Japonii w 1912 r. Wiśnie ozdobne z kwiatów żyją zazwyczaj 25-50 lat. Okazy z Waszyngtonu były rozmnażane przez specjalnie założoną w tym celu fundację, aby utrzymać ich genetyczną odrębność.
Nowe i na nowo docenione
Obecne prace hodowlane zmierzają w stronę poprawy tolerancji wiśni wobec chorób, przed wszystkim grzybowych oraz bakteryjnych. Jednym z pierwszych przełomów w tym kierunku była wspomniana odmiana ‘Akebono’, wciąż uznawana za jedną z mniej podatnych na choroby.
Wiśnia Sargenta (P. sargentii) Pink Flair® (‘JFSKW58’) została otrzymana w 2004 r. w szkółce. Frank Schmidt & Son Co. z Oregonu, która w Stanach Zjednoczonych wiedzie prym w prywatnej hodowli nowych odmian drzew ozdobnych. Drzewa dorastają do wysokości około 7 m, przy średnicy 4,5 i mają być wyjątkowo odporne na niskie temperatury (strefa 3b USDA podczas gdy większość odmian tego gatunku wymaga co najmniej strefy 4 USDA, a innych wiśni ozdobnych – nawet 5 USDA). Drzewa tworzą wąskie korony, kwitną późno, przez co unikają wiosennych przymrozków. Są przydatne do sadzenia wzdłuż ulic.
Wiśnia piłkowana ‘Shogetsu’ to odmiana, zdaniem szkółkarzy z USA wciąż zbyt rzadko wykorzystywana. Jej japońską nazwę można przetłumaczyć jako „księżyc ponad sosnami”. Drzewa są stosunkowo niewielkie (wysokość 4,5-5,5 m, średnica – 4,5- 6 m), a ich korony zaokrąglone ze spłaszczonym wierzchołkiem. Ten pokrój dobrze wpisuje się do obecnych, niewielkich ogrodów. Kwiaty, bardzo liczne pełne – w pąkach różowe, po otwarciu czysto białe – rozkwitają bardzo późno, jak na wiśnie, często dopiero pod koniec maja.
Wiśnia Sargenta Pink Myst® (‘JFS KW21PS’) to odmiana z 2020 r. ze szkółki Frank Schmidt & Son Co. z Oregonu. Została wyselekcjonowana jako odpowiedź na rosnące zainteresowanie wiśniami o pokroju kolumnowym. Tworzy drzewa dorastające do wysokości 9 m i o średnicy 4,5 m. Jej kwiaty są różowe, bardzo ciemne, a również ciemnozielone liście pięknie przebarwiają się na pomarańczowo jesienią.
Wiśnia First Blush® (‘JFS-KW14’) została otrzymana w 2015 r., również w szkółce Frank Schmidt & Son Co. z Oregonu jako nieznany mieszaniec, otrzymany z nasion Prunus×incana ‘Okame’ . Tworzy zdrowe drzewa, kolumnowe, ale niezbyt wąskie (wysokość około 12 m przy średnicy 3,5 m). Kwiaty są pełne, pachnące, różowe, a liście ciemnozielone w sezonie i pomarańczowe jesienią.
Wiśnia różowa (Prunus × subhirtella) ‘Autumnalis Rosea’ to japońska odmiana z początku XX, w która ponownie budzi zainteresowanie ze względu na „wczesne” kwitnienie, często już w listopadzie i ponowne wiosną. Korona jest wzniosła, z opadającymi cienkimi gałązkami. Kwiaty ciemnoróżowe w pąkach i jaśniejsze po otwarciu, pełne i półpełne.
Wiśnia piłkowana ‘Royal Burgundy’ to mutacja znaleziona na odmianie ‘Kanzan’ przez Franka Parksa ze szkółki Speer & Sons Nursery z Oregonu i wprowadzona do handlu w 1990 r. Drzewa rosną nieco słabiej niż w wypadku odmiany ‘Kanzan’, tworzą ciemniejsze kwiaty oraz liście purpurowe wiosną i latem, a jesienią żółte lub czerwonawe.
Wiśnia ‘Pink Cascade’ to mieszaniec otrzymany w 2014 r. przez Toma Ranneya z Uniwersytetu Stanowego w Północnej Karolinie. Jest efektem programu hodowlanego, w którym poszukiwano odmian wiśni łączących różowe kwiaty oraz zwisający pokrój. Jak podkreśla T. Ranney, odmiany o tych cechach bardzo często mają skłonność do rewersji. ‘Pink Cascade’ jest jednak bardzo stabilna pod względem zwisającego pokroju. Dodatkowym atutem tej odmiany są stosunkowo niewielkie wymiary (wysokość ok. 3,5 m, przy podobnej średnicy), co czyni ją przydatną na obecnie niewielkie przestrzenie ogrodowe.
Na podstawie „Digger” z 2017 i 2021 r.