Tablice lepowe są skutecznym elementem wczesnego ostrzegania przed szkodnikami. Pozwalają też monitorować skuteczność ich zwalczania. Czy jednak znasz wszystkie aspekty stosowania tablic lepowych?
Tablice lepowe są to papierowe lub plastikowe wywieszki w kolorze żółtym (najczęściej) pokryte niewysychającym i nieszkodliwym klejem. Do klejącej powierzchni przyklejają się latające w pobliżu roślin owady.
Wymiary tablic lepowych są różne, najczęściej to 10 x 20 cm, 10 x 25 cm, 17 x 24 cm, 25 x 30 cm 25 x 40 cm.
Nadrukowana na tablicy siatka ułatwia liczenie i identyfikację owadów. Dzięki niej można też łatwiej oszacować „na oko” liczbę owadów bez ich dokładnego liczenia. To pomoże zaoszczędzić czas na tę czynność, gdy dokładne dane nie są konieczne.
1. Do czego służą tablice lepowe?
Tablice lepowe służą głównie do identyfikacji i zliczenia liczby owadów. Pełnią one ważną rolę we wczesnym wykrywaniu potencjalnego zagrożenia ze strony szkodników. W miarę wcześnie można stwierdzić pojawienie się danych szkodników, a następnie monitorować ich populację.
Dane zgromadzone za pomocą tablic lepowych powalają na poznanie trendu populacji szkodników. To zaś wydatnie pomaga w podjęciu trafniejszej decyzji o sposobie zwalczania danego szkodnika.
2. Czy tablice lepowe zwalczają szkodniki?
Tylko częściowo. Nie jest to ich główne zadanie, nie są w tym bardzo skuteczne i nie mogą być gwarantem kontroli szkodników. Jest to spowodowane tym, że przyklejają się do nich głównie latające osobniki dorosłe. Najczęściej zaś na roślinach żerują larwy tych owadów.
Mogą być jednak wykorzystywane jako alternatywna forma ochrony w przypadku uprawy ekologicznych roślin ozdobnych. Trzeba jednak pamiętać, że będzie to ochrona tylko dodatkowa. Polega ona na tym, że wyłapywana jest część osobników dorosłych, które inaczej mogłyby złożyć jaja, z których to wylęgłyby się żerujące larwy.
W przypadku upraw ekologicznych możliwe są inne alternatywne sposoby kontroli szkodników.
Ważne też, by w przypadku upraw ekologicznych, gdzie korzysta się z biologicznych środków ochrony roślin zredukować liczbę tablic na tyle, pożyteczne owady nie przyklejały się do nich. Tak samo postępuje się w przypadku wprowadzania do uprawy trzmieli do zapylania.
3. Gdzie umieszczać tablice lepowe?
Tablice umieszcza się pionowo nad roślinami. Choć gdy chcemy kontrolować ziemiórki, to należy je ułożyć poziomo (na płasko) na podłożu, w którym rosną rośliny.
Karty powinny być umiejscowione 10 – 15 cm nad roślinami, ale tak by rośliny nie przyklejamy się do nich. Dodatkowo wywieszki powinny mieć możliwość zmiany wysokości ich zawieszenia podczas wzrostu roślin.
Można też alternatywnie umieszczać tablice lepowe na różnych wysokościach. Dzięki temu będą się do nich przyklejały różne gatunki owadów.
5. Jak gęsto rozwiesza się tablice lepowe?
Przyjmuje się, że jeśli potrzeba wstępnej identyfikacji problemu, to wystarczy jedna tablica na 100 m2. Jednak najczęściej przyjmuje się wartość 1 szt. na 25 m2. Spotyka się też zalecenia 1 tablica na stół uprawowy lub nawet 5 m2 i gęściej jeśli mają też służyć jako forma kontroli szkodników.
Tablice lepowe umieszczamy dodatkowo przy wejściach, wentylacji, ciągach komunikacji itp.
4. Jak korzystać z tablic lepowych?
Karty sprawdza się i liczy szkodniki raz w tygodniu. Wówczas wymienia się je też na nowe. Ważne by to robić o tej samej porze dnia . Jest to spowodowane tym, że poszczególne owady aktywne są o różnych porach dnia. Stała pora sczytywania wyników pozwala na większą dokładność. To pomaga porównywać dane z poprzednich tygodni.
Porada praktyczna: warto włożyć nowe tablice do lodówki na kilka godzin. Dzięki temu klej będzie mniej klejący i ściąganie folii ochronnej z tablic będzie łatwiejsze.
Bardzo ważne jest rzetelne zbieranie danych. Najlepiej by przydzielony do tego zadania pracownik był odpowiednio przeszkolony i wprowadzony w temat. Bardzo przydatne są okulary do robót precyzyjnych (do wstępnej identyfikacji) i dobrej jakości lupa o powiększeniu 10 -15x. Najlepiej z własnym źródłem światła UV. W tym świetle lepiej zidentyfikować owady, które w świetle widzialnym często są niemal przezroczyste lub ciemnoszare.
Następnie dane wprowadza się najczęściej do arkusza kalkulacyjnego i tworzy wygodne wykresy. Dzięki nim widać nie tylko jak zmienia się populacja szkodników, ale też jak szybko przyrasta.
Te żmudne i czasochłonne czynności identyfikacji, liczenia, a następnie wprowadzania danych mają szansę zastąpić odpowiednie skanery. Obecnie kilka ośrodków prowadzi badania i prace nad choć częściową automatyzacją tych prac.
5. Jakie szkodniki są kontrolowane?
Najczęściej stosowane żółte tablice lepowe stosuje się w celu identyfikacji następujących gatunków owadów:
- Chowacze
- Mączliki
- Miniarki
- Miodówki
- Mszyce
- Nasionnice
- Połyśnice
- Pryszczarki
- Słodyszki
- Śmietki
- Wciornastki
- Ziemiórki
Ciekawostka #1
Stosuje się też tablice lepowe o innych kolorach. Niebieskie stosuje się w celu przyciągnięcia wciornastków i ziemiórek. Czerwone – do wykrywania muszki plamoskrzydłej w uprawach sadowniczych i roślin ozdobnych oraz ziół. Białe – do monitorowania owocówek, owocnic, nasionnicy trześniówki, kistnika malinowca i kwieciaka malinowca.
Ciekawostka #2
Żółty kolor tablicy wywołuje u przelatującego niedaleko owada odruch lądowania. Owad ląduje na niej pod przymusem jego własnych odruchów.
Ciekawostka #3
Niebieski kolor tablic przyciąga trzmiele. Żółty natomiast pszczoły. Dlatego ważne jest by stosując na na zewnątrz, zwracać uwagę czy producent wykonał je z materiału i pokrył kolorem, który nie jest atrakcyjny dla tych zapylaczy w ultrafiolecie.
