Zimą drzewa liściaste po stracie pięknie przebarwionych jesienią liści, przestają być ozdobą ogrodu, parku lub skweru. Choć wiemy, że to tylko zimowe uśpienie i wiosną powrócą w pięknym stylu, to teraz trudno dostrzec w nich piękno.
Tak jednak być nie musi. Są drzewa i krzewy, które i zimą wyglądają pięknie.
To te o ozdobnej korze. Dzięki nim spacer po parku lub ogrodzie może dostarczyć wrażeń i solidnej porcji wrażeń estetycznych.
Piękna kora pięknych drzew
Gołe pnie i konary drzew zimą wcale nie muszą być szare, ponure i działać depresyjnie.
Na nasze szczęście istnieją gatunki, które nawet zimą prezentują się atrakcyjnie. Zawdzięczają to naturze, która wyposażyła je w piękne, ciekawe i interesujące kory.
Co ciekawe – im starsze drzewo o ozdobnej korze, tym prezentuje się atrakcyjniej, a ona sama nabiera szczególnego charakteru.
Dlatego podejmując decyzję o wyborze dekoracyjnego drzewa do ogrodu, parku, a nawet na taras warto wziąć pod uwagę i ten czynnik – korę, która będzie zdobić nawet, gdy opadną liście.
Oczywiście interesującą korę mogą mieć i krzewy. I je też warto brać pod uwagę mając na względzie wygląd ogrodu zimą.
Rodzaje ozdobnej kory mogą być różne. Jednak można, nieco umownie wyróżnić:
Drzewa o pięknej korze prążkowanej
Klon zielonokory (Acer tegmentosum)
Klon Davida (Acer davidii) i jego podgatunek Grossera (Acer davidii subsp. grosseri)
Klon rdzawy (Acer rufinerve) z odmianą ‘Erythrocladum’ i ‘Winter Gold’
Klon hondoański, syn. cienkoszypułkowy (Acer capillipes), który jest pochodzącym z Japonii gatunkiem endemicznym.
Wszystkie te klony to gatunki egzotyczne, o pięknych prążkowanych korach.
Brzoza Maksymowicza (Betula maxymowicziana).
Drzewa o ozdobnej „łaciatej” korze
Platan klonolistny (Platanus x hispanica ‘Acerifolia’) jest chyba najbardziej znanym przykładem. Jago kora łuszczy się tafelkowo odsłaniając głębiej położone warstwy kory o odmiennych kolorach i odcieniach. Ten platan szczególnie chętnie jest sadzony przy ulicach – także w Polsce.
Klon jawor (Acer pseudoplatanus) to kolejne drzewo o pięknej łuszczącej się korze. Niemniej efekt ten można zaobserwować dopiero u kilkudziesięcioletnich drzew.
Dereń kousa (Cornus kousa). Choć to krzew to czasem wyrasta na niewysokie drzewo i sadzony jest najczęściej dla swoich dekoracyjnych podsadek.
Stewarcja kameliowa (Stewartia pseudocamellia). Może wyrosnąć na małe drzewo i wtedy kora pnia prezentuje się wyjątkowo ciekawie.
Brzostownica grabolistna (Zelkova carpinifolia)
Brzostownica piłkowana (Zelkova serrata). Bardzo dekoracyjne drzewa sprawdzające się dobrze w parkach i jako solitery. Kora bardzo kolorowa.
Eukaliptus górski (Eucalyptus gunnii). Choć to najbardziej mrozoodporny spośród eukaliptusów, to w Polsce zaleca się jego uprawę głównie w pojemnikach. Idealny na duże balkon i tarasy. Jak wieść niesie, jego olejki eteryczne skutecznie odstraszają komary.
Lagerstremia indyjska (Lagerstroemia indica). To kolejna egzotyczna roślina, której kora potrafi zachwycić nie mniej niż kwiaty zdobiące nawet 120 dni w roku!
Sosna plamistokora (Pinus bungeana). Choć to oczywiście drzewo iglaste i zimą liści nie traci, to kolor i faktura łuszczącej się kory sprawia, że można ja zarekomendować na równi z poprzednimi drzewami.
Drzewa o korze kolorowej
Te kory zwracają na siebie uwagę odważnymi i niecodziennymi kolorami. Przodują w tym oczywiście wiśnie.
Wiśnia tybetańska (Prunus serrula). W tym przypadku miedzianoczerwona kora może śmiało konkurować z jej kwiatami. Polecana do małych ogrodów lub niewielkich skwerów i niezbyt szerokich alei.
Wiśnia Sargenta (Prunus sargentii). Nie tylko kwiaty i kora stanowi o atrakcyjności tego drzewa rodem z Japonii. Jesienią zachwyci przebarwieniami liści.
Wiśnia himalajska (Prunus rufa). Roślina kolekcjonerska i mało znana w Polsce. Strzępiasta kora o niepowtarzalnych kolorach sprawia, że wygląda pięknie także zimą w minimalistycznych ogrodach, gdzie kontrastuje z prostymi formami i stonowaną kolorystyką.
Wiśnia amurska (Prunus maackii) Ta wiśnia wygląda atrakcyjnie o każdej porze roku. Jesienią przebarwione liście, zimą łuszcząca się kora, wiosną kwiaty, a latem owoce, które zapewniają pożywienie ptakom.
Poza liczną reprezentacją wiśni na zainteresowanie liczyć mogę też:
Brusonecja papierowa, syn. morwa papierowa (Broussonetia papyrifera). Kiedyś cenione drzewo na dalekim wschodzie, z którego włókien wyrabiano papier czerpany. Obecnie cenione drzewo ozdobne.
Parocja perska (Parrotia persica). Rośnie bardzo wolno, ale nie jest to wada. Dzięki temu można ją nasadzić nawet do niewielkich ogrodów by cieszyć się nie tylko jej korą, ale też pięknymi kolorowymi liśćmi.
Brzoza pospolita (Betula pendula). To przykład na to, że nie tylko egzotyczne rośliny potrafią urzec pięknem swoich pni. Biel tej brzozy pięknie kontrastuje z ciemnymi roślinami iglastymi.
Topola biała (Populus alba). Kolejne rodzime drzewo o białej korze.
Cyprysik nutkajski (Chamaecyparis nootkatensis). Pochodzi z północno-zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. W Europie stosowany jako zielone zimą drzewo ozdobne. Kora o odważnym, czerwonobrunatnym kolorze.
Cis pospolity (Taxus baccata). Kolejna zimozielona roślina o czerwonobrunatnej korze. Tym razem roślina rodzima.
Złotokap pospolity (Laburnum anaggyroides). W przypadku tej rośliny kora ma kolor oliwkowozielony.
Drzewa o gładkiej, ozdobnej korze
Nie zawsze drzewa o ozdobnej korze muszą się wyróżniać barwą. Czasem atrakcyjna jest faktura kory. Nawet, gdy jest gładka. I choć niemal wszystkie młode drzewa posiadają gładką korę, to są gatunki, które ją zachowują wraz z upływem lat.
Buk zwyczajny (Fagus sylvatica). Ich kora pozostaje jasna, srebrzystoszara i gładka nawet u kilkudziesięcioletnich drzew. Tę zasadę widać zwłaszcza podczas spacerów po karpackich lasach gdzie buk często dominuje. Choć buk kojarzy się z lasami Beskidów i Bieszczad, to z powodzeniem może stać się ozdobą parków. Pięknie się przebarwia na wszystkie odcienie złota i miedzi, a jego czerwonobrunatne liście nie w całości opadają po pierwszych mrozach.
Grab pospolity (Carpinus betulus). Podobnie jak w przypadku buka, kora jest jasnoszara choć z ciemniejszymi paseczkami. Jego liście dłużej utrzymują się zimą na gałęziach i opadają dopiero końcem zimy dając schronienie ptakom. Z powodu tej cechy i gęstych zaplatających się gałęzi ciętego odpowiednio grabu stosuje się go na żywopłoty i jako drzewa szpalerowe.
Olsza szara (Alnus incana). Kora tej rośliny również pozostaje gładka przez wiele lat choć olsza nie należy do drzew długowiecznych. Jej zaletami zwłaszcza w miastach jest duża tolerancja na zanieczyszczenie powietrza i niewybredność jeśli chodzi o glebę. Polecana na rekultywację i jako zielona bariera terenów przemysłowych.
Topola osika (Populus tremula). Liście tego drzewa drżą przy każdym, nawet najmniejszym podmuchu wiatru powodując przyjemny i relaksujący dla ucha szum. Skutecznie maskuje dźwięki cywilizacji i dzięki temu nawet mieszkańcy miast mogą się poczuć jakby byli w lesie. Do miast polecana jest zwłaszcza odmiana ‘Erecta’ o jasnoszarym odcieniu.
Brzoza Ermana (Betula ermanii), zwłaszcza odmiana ‘Grayswood Hill’
Brzoza pożyteczna (Betula utilis) – odmiana ‘Doorenbos’
Oba te gatunki posiadają kredowobiałą korę już na kilkuletnich drzewach. Brzozy to drzewa, które najpiękniej wyglądają, gdy są sadzone w grupach i szpalerach.
Ligustr błyszczący (Ligustrum lucidum). W przeciwieństwie do rodzimego krewnego ligustru pospolitego (Ligustrum vulgare), który jest krzewem, ta egzotyczna roślina to wieczniezielone drzewko niewielkich rozmiarów. Nadaje się do uprawy w dużych pojemnikach na tarasie i wymaga ochrony przed mrozem zimą. W gruncie tylko w najcieplejszych rejonach kraju.
Drzewa o korach strzępiastych
Te kory łuszczą się w różny sposób ale najczęściej są to złuszczenia okrężne tak jak u brzóz. Wszystkie te brzozy posiadają piękne i dekoracyjnie łuszczące się kory.
Brzoza chińska (Betula albosinensis)
Brzoza dahurska (Betula davurica)
Brzoza żeberkowana (Betula costata) – kora łuszcząca się papierzasto o żółtobrązowej barwie.
Brzoza Medwediewa (Betula medwediewii)
Brzoza czarna (Betula nigra) z popularną w uprawie odmianą ‘Fox Valley’ – o wyjątkowo efektownej, ładnie łuszczącej się korze.
Klon strzępiastokory (Acer griseum). Małe drzewko o korze w kolorze pomarańczowocynamonowym.
Istnieją też odmienne formy łuszczenia – podłużne długie pasy. Takie właśnie mają:
Heptakodium chińskie (Heptacodium miconioides). Krzew, który może być formowany na nieduże drzewko. Ciekawostką są białe kwiaty, które zaczynają kwitnąć na przełomie… lata i jesieni. To czyni z tej rośliny atrakcję do ogrodów i parków.
Orzesznik siedmiolistkowy (Carya ovata). Słabiej znane i rzadko sadzone w parkach drzewo pochodzące z Ameryki Północnej.
Suchodrzew różnolistny (Lonicera heterophylla).
Drzewa o ozdobnej korze to ozdoba małych parków, skwerów, a także do zastosowania jako solitery i szpalery. W naturalny sposób koncentrują na sobie uwagę i zainteresowanie. Są także źródłem poczucia harmonii i estetyki wynikającej z obcowania z naturą, co jest co raz częściej doceniane przy projektowaniu ogrodów i terenów zielonych.
Drzewa o ozdobnej korze mają szczególne znaczenie w tym kontekście zwłaszcza w okresie od późnej jesieni do przedwiośnia, kiedy to przyroda jest w odwrocie, a zapotrzebowanie na jej pozytywny wpływ na zdrowia i samopoczucie rośnie.
Na podstawie artykułu dr. Adama Marosza „Kora w roli głównej” opublikowanego w
dwumiesięczniku „Szkółkarstwo” 1/2022 i 2/2022
