Jednymi z najuciążliwszych szkodników w produkcji szkółkarskiej są opuchlaki, a zwłaszcza jeden przedstawiciel tego rodzaju – opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulscatus). Lista żywicieli tego chrząszcza jest bardzo długa, przy czym do najczęściej atakowanych roślin należą m.in. cisy, trzmieliny, różaneczniki i azalie, piwonie, hortensje, lilaki, róże oraz żurawki. Jakie są najlepsze terminy zwalczania tego szkodnika?
Opuchlaki rozprzestrzeniają się z materiałem szkółkarskim zasiedlonym przez larwy, poczwarki lub jaja, a działalność tego szkodnika widoczna jest już także na terenach zieleni miejskiej i w ogrodach przydomowych. Ten szarobrązowy chrząszcz zimuje w glebie w postaci larw, które wczesną wiosną się przepoczwarczają. Owady dorosłe widoczne są późnym majem i w czerwcu. Widocznymi objawami ich żerowania są powygryzane dziury w liściach. Z kolei dowodem na obecność larw są m.in. więdnące rośliny, uszkodzone korzenie i szyjki korzeniowe roślin – następuje wówczas zaburzenie w przewodzeniu wody i substancji pokarmowych, co może prowadzić nawet do zamierania rośliny. Uszkodzone korzenie są ponadto narażone na wnikanie patogenicznych grzybów żyjących w glebie.
Jak podkreśla dr Janusz Mazurek z Kliniki Roślin, walka wyłącznie z żerującymi chrząszczami nigdy nie daje gwarancji uzyskania wysokiej efektywności ochrony, dlatego konieczne jest również ograniczanie liczby żerujących na korzeniach larw. Można wykorzystać do tego preparaty biologiczne, zawierające owadobójcze nicienie (takie jak np. Heterorhabditis bacteriophora, Steinernema kraussei) lub entomopatogeniczne grzyby (Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae). Na rynku dostępnych jest kilka preparatów, np. Nemasys® G (zawiera nicienie Heterorhabditis bacteriophora) i Nemasys® L (zawiera nicienie Steinernema kraussei) z oferty firmy Royal Brinkman, Larvanem (z nicieniami H. bacteriophora) oferowany przez przedsiębiorstwo Koppert Polska oraz preparat Klozer® – który można znaleźć w ofercie firmy Ceres, zawierający mieszankę grzybów owadobójczych i bakterii glebowych (Glomus intraradices, Glomus mossae, Beauveria bassiana, Beauveria brongniartii, Metarhizium anisopliae). Ten ostatni może być wykorzystywany do walki z opuchlakami, ziemiórkami, wciornastkami, pędrakami, drutowcami, rolnicami i larwami muchówek – czyli w wypadku tych owadów, które część życia spędzają w strefie korzeniowej roślin.
Najlepszym terminem zwalczania opuchlaków jest okres od połowy kwietnia do końca maja i od połowy sierpnia do końca września (o ile pozwalają na to warunki pogodowe). Jak informuje J. Mazurek, stosowanie tych preparatów późnym latem lub wczesną jesienią jest zabiegiem skuteczniejszym, ponieważ nicienie są wtedy aplikowane na młode larwy, które jeszcze nie czynią roślinom większych szkód i jednocześnie wykazują większą wrażliwość na nicienie. W wypadku aplikacji jesiennej ważna jest temperatura gleby – nicienie są skuteczne, jeśli nie spada ona poniżej 11-12°C przez kolejne 14 dni. W wypadku stosowania preparatów grzybowych temperatura gleby nie powinna być niższa niż 5°C. Wykorzystanie nicieni w okresie wiosennym jest również możliwe, choć bardziej powinno być traktowane, jako zabieg wspomagający zwalczanie jesienne.
Z obserwacji klientów regularnie stosujących preparaty grzybowe wynika, że stosowanie wiosną daje świetne rezultaty przy szkodnikach o długim cyklu rozwojowym, np. pędrakach. Trzeba też zaznaczyć, że w sprzyjających dla mikroorganizmów warunkach – przy długiej, ciepłej wiośnie, ich wydajność na plantacji zajętej przez opuchlaka znacząco wzrasta – poinformował Przemysław Kowalewski, menadżer Działu Bio w firmie Ceres International.
