Bambus w ogrodzie i jego uprawa

bambus zimową porą i zółotzłote zrewniałe pędy bambusa. Na zielonych liściach śnieg
Bambusy są dekoracyjne także zimą, fot. S. Hoser

Bambus to atrakcyjna roślina ogrodowa.
W tym artykule znajdą Państwo informacje dotyczące gatunków i odmian bambusów, które najlepiej nadają się do ogrodu w naszym klimacie.

Bambusy stanowią grupę roślin z dużej podrodziny Bambusoideae, należącej do rodziny traw (Poaceae). Wielkość bambusów waha się od gatunków karłowatych, osiągających wysokość poniżej 20 cm, po olbrzymie formy drzewiaste przekraczające wysokość 30 m.

W związku z istotnymi różnicami anatomicznymi bambusy uważa się obecnie za oddzielną linię ewolucyjną traw.

Rośliny te są uprawiane nie tylko przez kolekcjonerów, ale coraz częściej przez architektów krajobrazu.

Największa liczba gatunków i odmian bambusów rośnie w klimacie tropikalnym. Niektóre rosną też w klimacie umiarkowanym, często niewiele cieplejszym od tego panującego w Polsce.
Wiele z nich może być uprawianych również w naszych warunkach klimatycznych, szczególnie w zachodniej, ale również w centralnej części kraju (są polecane w strefach 7A i 6B). Oczywiście należy pamiętać, że są to jednak rośliny, które wymagają odpowiedniego zabezpieczenia na zimę.

Bambus w ogrodzie.  Ważne by dobrać takie gatunki i odmiany tych roślin, by cechowały się jak najwyższą mrozoodpornością.

Często są uprawiane w ogrodzie przez kolekcjonerów bambusy, np: Phyllostachys vivax, Phyllostachys aurea czy Phyllostachys nigra. Te odmiany nie końca nadają się do polskich ogrodów. Pomimo swoich dekoracyjnych zalet ich wadą jest mniejsza mrozoodporność.

Lista bambusów najlepiej nadających się do uprawy w ogrodzie:

Bashania fargesii

To odmiana jednego z wyższych bambusów (4,5-6 m) nadający się do naszych ogrodów.

Jego cechą są długie międzywęźla i stosunkowo grube pędy o ciemnozielonej barwie.
Jest to silnie rosnący gatunek, który w cieplejszym klimacie ma zastosowanie jako bambus na ekrany i do zabezpieczania gruntu przed erozją.

Poleca się jego uprawę w strefach 7A i 6B, w miejscach słonecznych oraz lekko zacienionych. Znajduje zastosowanie jako roślina żywopłotowa, rzadziej bywa wykorzystywany do sadzenia w grupach.

Fargesia nitida

Bambus należący do grupy gatunków górskich. W naturalnym środowisku tworzy lasy powyżej 3000 m n.p.m. Wyróżnia się zwartym, kępowym pokrojem, w naszych warunkach osiąga wysokość 3–4 m. Najlepiej rośnie na przynajmniej częściowo zacienionych stanowiskach, choć przy lepszym nasłonecznieniu pędy mogą wybarwiać się na ciemnopurpurowy kolor.

Zdjęcie pokazuje pędy i liście bambusa Bambus Fargesia
Fargesia nitida, fot. S. Hoser

Nowo wyrastające pędy są pokryte niebieskawosinym nalotem, liście nie rozwijają się na nich przed zimą. Nadaje to całej roślinie prostą, strzelistą formę. Liście są drobne, jasnozielone.

Jest to jeden z najbardziej mrozoodpornych gatunków, wytrzymuje spadki temperatury do -30°C, ale pod warunkiem wysokiej wilgotności powietrza. Polecany do sadzenia jako soliter oraz na żywopłoty.

Fargesia ‘Jiuzhaigou’

Bambus tej odmiany został znaleziony najprawdopodobniej wśród siewek Fargesia nitida, a jej nazwa pochodzi od rezerwatu, w którym została odkryta.

Na zdjęciu kępa bambusa Fargesia Jiuzhaigou. Ciemnobrunatne pędy i zielone liście
Fargesia 'Jiuzhaigou’, fot. S. Hoser

Od gatunku Fargesia nitida różni się przede wszystkim kolorystyką pędów, które z zielonych przebarwiają się z czasem na fioletowoczerwono, później na pomarańczowo. Jego liście są ponadto drobniejsze od formy wyjściowej. Jest to wyjątkowo dekoracyjna, ale trudno dostępna odmiana. Rośliny osiągają wysokość ok. 3 m. Dobrze rosną na stanowiskach przynajmniej lekko zacienionych. Są mrozoodporne i polecane przede wszystkim do nasadzeń soliterowych.

Fargesia murielae

Należy do grupy gatunków górskich, których charakterystyczną cechą jest kępowy wzrost. W naszych warunkach osiąga wysokość 3–4 m. Ma bardzo dekoracyjny, malowniczy pokrój dzięki łukowato przewieszającym się pędom (stąd jej zwyczajowa nazwa – umbrella bamboo, czyli bambus parasolowaty).

Zdjęcie pokazuje liście i drobne pędy bambusa Fargesia murielae
Fargesia murielae, fot. S. Hoser

Liście są drobne, delikatne, jasnozielone. Pędy zielone, ale z czasem przebarwiają się na oliwkowo–żółto. Najlepiej rośnie w półcieniu, na stanowiskach słonecznych silnie zwija liście. Obok Fargesia nitida należy do najlepiej zimujących bambusów w mroźnych regionach. Polecany przede wszystkim jako soliter oraz roślina do pojemników.
Rzadziej wykorzystywany w grupach i na żywopłoty.

Fargesia rufa

Bambus z grupy gatunków górskich. Porasta niższe partie gór, niż F. nitida i F. murielae i tworzy tam rozległe krzewiaste zarośla. W naszych warunkach osiąga zwykle wysokość 2–2,5 m. Tworzy zwarte kępy, ale pędy bardzo silnie się przewieszają, w wyniku czego pokrój tych roślin jest wyjątkowo szeroki i rozłożysty. Jest to gatunek nieinwazyjny.

Zdjęcie pokazuje zwartą kępę bambusa Fargesia rufa. Zielone liście i czerwonobrunatne łodygi
Fargesia rufa, fot. S. Hoser

Pędy, które wyrastają dość wcześnie, mają zieloną barwę, kontrastującą z dekoracyjnymi, pomarańczowymi pochwami pędowymi. Liście są drobne, jasnozielone. Do uprawy poleca się stanowisko lekko zacienione lub półcieniste. Nadaje się do nasadzeń grupowych, bardzo ładnie wygląda też w pojemnikach. Wytrzymuje spadki temperatury do –23°C (strefy 7A i 6B).

Phyllostachys aureosulcata f. aureocaulis

Należy do grupy bambusów równinnych o drzewiastym typie wzrostu. Forma aureocaulis jest jedną z najładniejszych tego gatunku. W naszych warunkach osiąga zwykle wysokość 4,5–5 m. Charakteryzuje się złocistożółtym zabarwieniem pędów, które na słonecznych stanowiskach nabierają dodatkowych czerwonych odcieni.

 

Zdjęcie pokazuje żółtozłote pędy bambusa i zielone liście
Phyllostachys aureosulcata f. aureocaulis, fot. S. Hoser

Liście mają żywo zieloną barwę, bardzo rzadko z delikatnym, jasnym paskowaniem. Preferuje stanowiska w pełnym słońcu. Ma dość dobrą mrozoodporność (wytrzymuje –24°C, można go uprawiać także w centralnej części kraju, na pograniczu stref 6A i 6B. Wykorzystywany do nasadzeń grupowych i soliterowych, rzadziej na żywopłoty.

Phyllostachys aureosulcata f. spectabilis

Druga z popularnych form tego gatunku, o dekoracyjnym, żółtym zabarwieniu pędów. Jest nieco wyższy od formy aureocaulis, zwykle osiąga wysokość nawet ponad 5 m.

Na zdjęciu dwa grube zielonożółte pędy bambusa Phyllostachys aureosulcata f. spectabilis
Phyllostachys aureosulcata f. spectabilis – wygląd pędów w trakcie sezonu, fot. S. Hoser

Pędy, stosunkowo grube i szorstkie w dotyku, są barwy jasnożółtej z zielonym paskowaniem w wyżłobieniu. Ciemnozielone liście mają niekiedy delikatne jasne paseczki, częściej niż u formy aureocaulis. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych. Cechuje się dobrą mrozoodpornością. Wytrzymuje spadki temperatury do –24°C. Może być sadzony w grupach jako soliter i roślina żywopłotowa.

Phyllostachys bissetii

Bambus drzewiasty z grupy gatunków równinnych. Osiąga wysokość ok. 4–6 m. W Europie Zachodniej uznawany za jeden z najbardziej odpornych na mróz gatunków bambusów. Niektóre źródła podają, że wytrzymuje spadki temperatury nawet do –30°C, choć wydaje się to mocno przeszacowane. W naszych warunkach rośnie przez dłuższy czas jako gęsty krzew, dzięki czemu jest szczególnie polecany na żywopłoty.

Zdjęcie przedstawia zielone liście i pędy bambusa Phyllostachys bissetti
Phyllostachys bissetti, fot. S. Hoser

Pędy, o głębokiej ciemnozielonej barwie, na stanowiskach słonecznych mają jaśniejsze i nieco oliwkowe zabarwienie. Mimo iż gatunek ten często wykazuje po zimie znaczne uszkodzenia części nadziemnych, bardzo dobrze regeneruje się na wiosnę.

Phyllostachys nuda

Jeden z najbardziej mrozoodpornych gatunków bambusów drzewiastych. W naszych warunkach osiąga wysokość 4–6 m.

Phyllostachys nuda, fot. S. Hoser

Młode pędy są bardzo ciemne, prawie czarne, z czasem jednak jaśnieją i stają się ciemnozielone. Ich barwa mocno kontrastuje z białym pierścieniem pod węzłem. Mimo drzewiastego typu wzrostu i dobrej mrozoodporności, pędy są stosunkowo cienkie. Liście typowych rozmiarów, ciemnozielone. Polecany do uprawy na stanowiskach słonecznych, w strefach 7A, 6B, a nawet 6A. Znajduje zastosowanie jako bambus żywopłotowy lub do nasadzeń soliterowych.

Phyllostachys parvifolia

Bambus o drzewiastym typie wzrostu. Jest to mało popularny gatunek w Europie. W Stanach Zjednoczonych jest bardziej rozpowszechniony w uprawie i ma opinię gatunku bardzo witalnego i odpornego, również w mroźniejszych regionach.

Na zdjęciu ciemnozielony pęd bambusa Phyllostachys parvifolia i jego liscie
Phyllostachys parviflora, fot. S. Hoser

Prawdopodobnie znosi spadki temperatury nawet poniżej –23°C. Charakteryzuje się wzniesionym pokrojem i dość krótkimi pędami, które są zielone, grube i masywne. Liście drobniejsze niż u innych przedstawicieli tego rodzaju. Dobrze rośnie na słonecznych stanowiskach. Polecany jako bambus żywopłotowy, soliter i do nasadzeń grupowych. Duża żywotność i odporność sprawia, że może być jednym z bardziej ekspansywnych bambusów w naszych ogrodach.

Pleioblastus pygmaeus

Niski, karłowy gatunek bambusa, należący do grupy tzw. bambusów wyspowych, osiągający wysokość 20–50 cm. Wyróżnia się bujnym wzrostem, wytwarza długie, rozłogowe kłącza, dzięki czemu znakomicie nadaje się jako roślina okrywowa w ogrodzie. Mimo niezbyt wysokiej mrozoodporności i podmarzaniu części nadziemnej Pleioblastus pygmaeus znakomicie regeneruje się po zimie. Z racji niewielkich rozmiarów może dobrze zimować pod śniegiem. Przed nadejściem dużych mrozów można go dodatkowo zabezpieczyć agrowłókniną. Zanim rośliny te rozpoczną wzrost wiosną, warto je przyciąć na wysokość 5–10 cm nad ziemią. Jest często wykorzystywany w ogrodach japońskich, bywa uprawiany w pojemnikach jako roślina do dekorowania wnętrz. Preferuje miejsca słoneczne lub lekko zacienione.

Pseudosasa japonica

Gatunek pochodzący z Japonii i Korei. Jest to jeden z najpopularniejszych bambusów ogrodowych w Europie Zachodniej, chętnie sadzony również w Polsce. W naszym klimacie osiąga wysokość 3–4 m.

Pseudosasa japonica, fot. S. Hoser

Charakteryzuje się egzotycznym wyglądem za sprawą dużych, ciemnozielonych liści, które przewieszając się, nadają bambusowej kępie wyjątkowy kształt. Pędy są zielone, bardzo proste, przez długi czas otoczone jasnymi pochwami pędowymi. Rośnie dobrze w miejscach słonecznych i lekko zacienionych. Jest to gatunek o nieco mniejszej mrozoodporności i może wykazywać znaczne uszkodzenia po mroźnych zimach. Polecany przede wszystkim do sadzenia w zachodniej części kraju. Gatunek stosowany jako soliter lub w niewielkich grupach, także na żywopłoty (ale w zacisznych miejscach).

Sasa kurilensis

Ta odmiana pochodzi z górskich lasów na Wyspach Kurylskich i Sachalinie. Jest to stosunkowo niski gatunek, w Polsce osiągający wysokość około 1,5 m. Ma rozłogowe kłącza, które sprawiają, że należy do silnie rozrastających się, ekspansywnych bambusów. Cechują go duże, dekoracyjne, ciemnozielone liście. Nie lubi silnego słońca, preferuje miejsca przynajmniej częściowo zacienione. Polecany przede wszystkim jako wysoki bambus okrywowy i do nasadzeń grupowych. Ma dobrą mrozoodporność, choć w naszym klimacie cierpi z powodu suchego i mroźnego powietrza.

Sasa palmata

Należy do grupy bambusów wyspowych. Osiąga wysokość około 2 m. Gatunek ten jest dekoracyjny dzięki olbrzymim liściom, które nadają roślinie wyjątkowo egzotyczny wygląd.

Sasa palmata, fot. S. Hoser

Polecany jako soliter lub do sadzenia w niewielkich grupach (także w kompozycjach z innymi roślinami). Preferuje stanowiska od lekko zacienionych do całkiem cienistych. Ma nieco mniejszą mrozoodporność od większości wskazanych gatunków (strefa 7A). Zimą jego duże liście bardzo często zasychają od wiatru i mrozu.

Sasa veitchii

To niski gatunek z grupy bambusów wyspowych. W Polsce osiąga zwykle wysokość 40–70 cm. Liście są jasno obrzeżone, jednak w naszych warunkach bardzo często tracą walory ozdobne po zimie.

Sasa veitchii, fot. S. Hoser

Preferuje stanowiska półcieniste. Znajduje zastosowanie jako roślina zadarniająca lub jako element barwnej kompozycji z innymi roślinami. Z racji niedużych rozmiarów i niezbyt wysokiej mrozoodporności warto ją dokładnie zabezpieczyć na zimę.

Sasaella ramosa

Niezbyt wysoki gatunek z grupy bambusów wyspowych, osiąga u nas zwykle wysokość poniżej 1 m. Liście zielone, błyszczące. To przede wszystkim roślina okrywowa, ale wykorzystywana także jako obwódkowa lub element wielogatunkowych kompozycji. Jest to dosyć ekspansywny gatunek. Preferuje stanowiska od słonecznego do półcienia. Ma dość dobrą mrozoodporność.

Artykuł Szymona Hosera pt. Bambusy cz. I – przegląd gatunków mrozoodpornych opublikowany w dwumiesięczniku „Szkółkarstwo” 6/2012

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.