Szybko rosnący cis ‘Kazimierz Nowak’ PBR (Kujawa 2023), to nowa odmiana o rocznych przyrostach do 40 cm. Została wyhodowana przez Andrzeja Kujawę, właściciela polskiej szkółki „Bąblin”. Rosnąc tak szybko, cis ten doskonale nadaje się na żywopłoty. Tworzy zwartą wiecznie zieloną ścianę. Jego kolumnowy pokrój pozwala na zastosowanie go jako solitera. Inne cechy tego cisa: wytrzymałość, wyjątkowa odporność na mróz, siła wzrostu i piękny gęsty pokrój. To tworzy z niego idealnego kandydata, by zainteresowali się nim architekci krajobrazu, przed którymi często klienci stawiają zadanie „szybko i ładnie” (red.).
W artykule:
- Cis szybko rosnący wyhodowany w Polsce
- Charakterystyka i zalety rośliny
- Zastosowanie
W ostatnich kilku latach obserwuje się powrót popularności cisa pospolitego (Taxus baccata), zarówno jako soliterowego ozdobnika, jak i – co jest częściej spotykane – jako materiału do stworzenia kurtyny, osłony, żywopłotu, gwarantujących izolację przed hałasem, kurzem czy niezbyt pożądanym wzrokiem sąsiada lub przypadkowego przechodnia.
Cis szybko rosnący — cis pospolity ‘Kazimierz Nowak’ PBR
Zainteresowanie tym gatunkiem jest jak najbardziej uzasadnione – z wielu względów. Wśród iglaków wyróżnia się wytrzymałością na wszelkie zanieczyszczenia, zacienienie, znosi cięcie w każdej płaszczyźnie i przeżyje wszystko, łącznie z „opieką” początkującego ogrodnika, a nawet bardzo dobrze radzi sobie z suszą.
Ma wiele zalet, które każą go częściej wykorzystywać, nawet w trudnych warunkach miejskich, co też z wielkim szczęściem i zadowoleniem obserwuję. Niestety, czasami niecierpliwi malkontenci podają jako kontrargument do jego wykorzystania powolny wzrost. I trudno się nie zgodzić.
Rzeczywiście większości taksonów hodowlanych cisów nie można zaliczyć do szybko rosnących. Jest to główna przyczyna powstrzymująca mało cierpliwych od sadzenia wartościowych cisów.
Cis szybko rosnący – powstanie
Czasami jednak hodowcom udaje się znaleźć takiego odmieńca, inaczej rosnącego, który potrafi rosnąć zdecydowanie szybciej, niż czysty gatunek, i jest to cecha trwała. Tak w naszej szkółce powstała odmiana ‘Kazimierz Nowak’PBR — cis szybko rosnący.
Ta nowa odmiana cisa pospolitego wyselekcjonowana została z siewek gatunku w latach 90. ub.w., a więc wbrew tendencjom szybkiego wprowadzania do handlu podlegała długiej i wnikliwej obserwacji.
Tak długotrwała obserwacja i wielokrotne powtórzenia rozmnażania sposobem wegetatywnym pozwala na stawianie zdecydowanych, popartych praktyką tez.
Wyjątkowość odmiany ‘Kazimierz Nowak’ PBR
Niezwykłość tej odmiany polega głównie na dużej sile wzrostu i pięknym, gęstym, kolumnowym pokroju. Tempo wzrostu jest zaskakująco szybkie i dochodzi do 40 cm rocznie (!), a więc przełamuje stereotypy o powolnym wzroście tego gatunku.
Taki szybki przyrost następuje od 3.–4. roku życia rośliny, a więc od momentu opuszczenia szkółki w małym, 2-litrowym pojemniku. To główna zaleta cisa pospolitego ‘Kazimierz Nowak’PBR.
Wygląd cisa szybko rosnącego ‘Kazimierz Nowak’ PBR
Cis ma ciemnozielone, dość długie, łukowato wygięte igły. Podkreślam, że odmiana jest obserwowana ponad 25 lat, a więc przeszła próbę zim, takich „prawdziwych”, jakie jeszcze występowały w poprzednich dekadach.
Jest całkowicie mrozoodporny i można go sadzić w całym kraju. Wymagania ma jak gatunek.
Egzemplarz mateczny, wyselekcjonowany z dużej grupy, rośnie zdrowo do dziś w ogrodzie, osiągnął wysokość ok. 6 m. Taxus baccata ‘Kazimierz Nowak’PBR początkowo przybiera formę wąskiej kolumny, jednak w starszym wieku rozszerza się i zagęszcza.
Znakomicie nadaje się do tworzenia żywopłotów, i to zarówno tych ciętych, jak i nieformowanych, swobodnie rosnących. Dobrze prezentuje się też sadzony w grupach po 3–5 szt.
Odmiana cisa wytrzymała i twarda jak podróżnik
Jest to twarda, szybka, niezniszczalna odmiana, podobnie jak wielki polski podróżnik – rowerzysta Kazimierz Nowak, który odważnie i w wielkiej tęsknocie do świata przemierzył na rowerze, pieszo i łodzią Afrykę. Pokonał on w ciągu 5 lat 40 tys. kilometrów, pisząc niezwykle interesujące i wzruszające reportaże oraz listy do żony.
Odmiana ta jest moim hołdem na cześć tego wielkiego rowerzysty, który w swoją szaleńczą podróż wyruszał z Boruszyna, miejscowości położonej całkiem niedaleko od naszej szkółki. Niech jego zapomniany wyczyn będzie upamiętniony w odmianie cisa, hardego i wytrzymałego jak on sam.
Odmiana ‘Kazimierz Nowak’PBR cisa pospolitego objęta jest ochroną prawną w Europie i wymaga zezwolenia na mnożenie i produkcję.
Artykuł Andrzeja Kujawy ukazał się w dwumiesięczniku „Szkółkarstwo” 4/2023. Jest to autor bestselera „Krzewy liściaste na suche czasy”
Cis szybko rosnący. Podsumowanie
Choć wyrażenie 'cis szybko rosnący’ może przez wielu być traktowane jak oksymoron, to jednak istnieje. Cis, który szybko rośnie, a do tego jest gęsty i daje się formować w żywopłoty, daje architektom krajobrazu i ogrodnikom nowe możliwości w aranżacji zieleni miejskiej i terenów zielonych. Mrozoodporność, żywotność, jak również odporność na suszę to jego cechy, a docenią je ci, którzy chcą pięknych cisowych żywopłotów w warunkach miejskich. Cis szybko rosnący pozwoli osiągnąć imponujący efekt znacznie szybciej.
Inne cisy na żywopłot? Zdecydowanie polecamy zapoznanie się z tym tematem.
