Kapusta ozdobna na kwietniki i do pojemników to dobry pomysł na jesienną kompozycję. Doskonale znosi przymrozki i komponuje się z innymi roślinami, np. ozdobnymi trawami, wrzosami czy chryzantemami. Dzięki temu jesień w ogrodach i na terenach zieleni miejskiej nie jest taka szara. Przykłady wykorzystania kapusty ozdobnej w miastach można podpatrzyć w tym artykule. Poznajmy tę niecodzienną roślinę — kapustę ozdobną.
W artykule:
- Co to jest kapusta ozdobna i jej zastosowania?
- Gdzie ją sadzić?
- Odmiany kapusty ozdobnej
Do sadzenia na kwietnikach i w pojemnikach używane są inne odmiany kapusty ozdobnej niż na kwiat cięty, ale jest to ten sam gatunek, czyli kapusta liściasta. Jednak odmiany te tworzą nie główki, lecz zwarte rozety barwnych liści, znacznie większe niż u odmian uprawianych na kwiat cięty.
Kapusta ozdobna — gdzie ją sadzić
Na rynku dostępnych jest wiele atrakcyjnych odmian kapusty, które nadają się do sadzenia razem z roślinami kwitnącymi jesienią, np. z chryzantemami czy bratkami. Zwarte rozety kapusty najlepiej wyglądają oglądane z góry. Można ją sadzić na kwietnikach, przy ścieżkach, na lekkich skłonach oraz w niskich pojemnikach. Wymagają stanowisk słonecznych, sadzi się je w odległości 45–60 cm jedna od drugiej.
Ozdoba aż do grudnia
Kapusty ozdobne znakomicie znoszą przymrozki, zdobią ogrody często aż do grudnia, gdy inne rośliny już dawno przekwitły i zmarzły. Najczęściej uprawia się je – z przeznaczeniem na kwietniki – na sprzedaż we wrześniu. Rośliny dobrej jakości powinny być niskie, zwarte, o dużej średnicy i intensywnie zabarwione. Czas produkcji od wysiewu nasion do zabarwienia liści wynosi około trzech miesięcy.
Kapusta jadalna do ogrodu i… na talerz
Kapusta ozdobna jest jadalna, choć liście ma dość twarde i czasem lekko gorzkawe, szczególnie starsze. Nadaje się do dekoracji różnych potraw, podobnie jak pietruszka kędzierzawa. Może także urozmaicać kolorystycznie sałatki z innych warzyw. Jej zalety to barwne, karbowane lub głęboko powcinane liście, które mogą być wykorzystywane także jako dodatek do bukietów.
Odmiany kapusty ozdobnej
Kapusta ozdobna Attraction F1
Przedstawicielki grupy Attraction F1 mają gładkie brzegi liści, a rośliny osiągają wysokość 20–30 cm. Należą do niej odmiany:
- ‘White’ – biały środek otoczony zielonymi liśćmi,
- ‘Pink’ – bladoróżowy środek z zielonymi liśćmi wokół,
- ‘Red’ – środek rozety bordowofioletowy, otoczony zielonymi liśćmi.
Kapusta ozdobna Coral F1
Kapusty z grupy Coral F1 mają liście pierzasto powcinane, należą do niej dwie odmiany:
- ‘Prince’ – środek kremowobiały, zewnętrzne liście zielone
- ‘Queen’ – środek karmazynowy, zewnętrzne liście purpurowozielone.
Kapusta ozdobna Kamome F1
Przedstawicielki grupy Kamome F1 mają zwarte rozety, osiągają wysokość 15–25 cm, tworzą silnie pokarbowane liście, wybarwiają się wcześniej i intensywniej niż inne kapusty ozdobne, bo zaczynają już w wyższej temperaturze.
Rośliny te lepiej, niż te z innych grup, znoszą niską temperaturę, nadają się do sadzenia jesienią i długo zdobią ogród. Grupa Kamome F1 obejmuje odmiany:
- ‘White’ – kremowy środek,
- ‘Pink’ – różowy
- ‘Red’ – czerwony, u wszystkich liście zewnętrzne rozety są zielone.
King F1
W grupie King F1 odmiany mają kędzierzawe liście
- ‘White’ środek rozety jest kremowy,
- ‘Rose’ – ciemnoróżowy
- ‘Red’ – purpurowy, u wszystkich otoczony zielonymi liśćmi.
Kapusta ozdobna Kyoto F1
Grupa Kyoto F1 polecana jest zwłaszcza do produkcji w pojemnikach, ale może być uprawiana także w gruncie. Reprezentujące ją odmiany charakteryzują się zwartym pokrojem, różnią się zabarwieniem liści i brzegiem blaszki liściowej, który może być gładki lub pokarbowany. Są to:
- ‘Red-Green’ – środek rozety czerwony, brzeżne liście zielone, brzeg liścia gładki
- ‘Violet-Green’ – środek fioletowoczerwony, brzeżne liście zielone, brzeg liścia karbowany
- ‘White-Green’ – środek biały, brzeg liścia może być karbowany lub gładki
- ‘Pink’ – rozeta różowa, brzeg liścia gładki
Nagoya F1
Grupę Nagoya F1 tworzą rośliny o silnie pokarbowanych liściach, wyrównanym pokroju i wysokości około 20 cm. Należą do niej odmiany:
- ‘White’ – z kremowym środkiem rozety
- ‘Red’ – z purpurowym
- ‘Rose’ – z ciemnoróżowym (we wszystkich otaczające go liście są zielone)
Kapusta ozdobna Osaka F1
Kapusty z grupy Osaka F1 mają liście kędzierzawe, które zabarwiają się wcześnie. Zielone liście otaczające barwną rozetę mają białe nerwy. Rozety są zwarte, wyrównane, rośliny osiągają wysokość około 15 cm, są przydatne do sadzenia w pojemnikach. Reprezentują ją odmiany:
- ‘White’ – środek rozety biały
- ‘Pink’ – środek rozety różowy
- ‘Red’ – liście w środku rozety purpurowe, na brzegu ząbkowane z zielonym marginesem
Peacock F1
Przedstawicielki grupy Peacock F1 mają liście ażurowe, głęboko pierzasto powcinane i pokarbowane, intensywnie wybarwiające się, rośliny osiągają wysokość około 20 cm. Te kapusty ozdobne dobrze znoszą chłód i deszczową pogodę. Należą do niej:
- ‘Red’ – środek czerwony, otoczony zielono-fioletowymi, ciemnymi liśćmi
- ‘White’ – środek biały, otoczony zielonymi liśćmi
Kapusta ozdobna Pigeon F1
W grupie Pigeon F1 odmiany mają liście lekko pofalowane, wcześnie wybarwiające się, rośliny charakteryzują się wyrównanym pokrojem, osiągają wysokość 15–20 cm. Te kapusty ozdobne najlepiej nadają się do sadzenia w gruncie.
- ‘White’ – środek kremowy
- ‘Victoria’ – jasnoróżowy, ‘Purple’ – fioletowoczerwony, u tych trzech otoczony zielonymi liśćmi
- ‘Red’ – środek purpurowy, otoczony zielonofioletowymi liśćmi
Kapusta ozdobna Songbird F1
Grupa Songbird F1 ma zwarte, dobrze wypełnione i wyrównane rozety, wysokość roślin wynosi 15–25 cm; liście mniejsze niż u innych odmian, pofalowane. Należą do niej:
- ‘White’ – środek biały
- ‘Pink’ – różowy
- ‘Red’ – czerwony, zewnętrzne liście są zielone
Tokyo F1
Grupa Tokyo F1 – ma liście gładkie, delikatne, bez goryczki, najbardziej ze wszystkich ozdobnych odmian nadaje się do spożycia. Rozety ma okrągłe, bardzo wyrównane, barwny środek rozet trochę mniejszy niż u innych odmian. Jej przedstawicielki to odmiany:
- ‘White’ o kremowym środku rozety
- ‘Pink’ – o różowym
- ‘Red’ – o czerwonym
Jak uprawiać kapustę ozdobną?
Produkcja rozsady i sadzenie roślin do pojemników
Nasiona wysiewa się zwykle na początku czerwca. Kiełkują po kilku dniach w temperaturze około 20°C. Warunki powinny być takie same, jak w wypadku produkcji rozsady kapusty na kwiat cięty. Im później wysiewa się nasiona, tym mniejsze będą średnice rozet.
Rozsadę trzeba przesadzać do większych doniczek (mogą być finalne, o średnicy 10–20 cm, ale zalecane są większe pojemniki) lub do gruntu wcześnie, zanim system korzeniowy wypełni całkowicie doniczkę. Zapobiega to zahamowaniu rozwoju korzeni i opóźnieniom wzrostu części nadziemnej. Dzięki temu nie otrzymamy małych i nie w pełni zabarwionych rozet.
Doniczki ustawia się na kontenerowni wyłożonej agrotkaniną, co zapobiega wrastaniu korzeni do podłoża. Rośliny nie powinny się stykać, nadmierne zagęszczenie sprzyja chorobom liści. Kapustę ozdobną można także uprawiać w gruncie, a przed sprzedażą – przesadzać do większych doniczek.
Jeżeli siewki są nadmiernie wydłużone, trzeba sadzić je głęboko, aż po pierwszą parę liści. Zapobiega to wyginaniu i przewracaniu się pędów.
Rośliny najlepiej uprawiać na zewnątrz, a nie pod osłonami – w tym drugim wypadku temperatura w obiektach w lipcu i sierpniu jest dla kapusty za wysoka. Rośliny dobrze rosną, gdy noce nie są za ciepłe (13–16 °C). Zwykle noce w tym czasie są u nas cieplejsze, należy więc wybierać pod uprawę możliwie chłodne i przewiewne miejsca. Zbyt wysoka temperatura jest przyczyną nadmiernego wydłużania się pędów.
Zabiegi pielęgnacyjne kapusty ozdobnej
Do uprawy w doniczkach zaleca się podłoże z 30-procentowym udziałem żyznej ziemi z pola, o słabo kwaśnym odczynie (pH 5,8–6,5). W czasie wzrostu kapustę trzeba systematycznie nawozić.
Nawożenie
Stosuje się nawozy pełne, zawierające wszystkie niezbędne makro- i mikroelementy. Wysoka zawartość formy amonowej lub mocznika w pożywce (powyżej 20% ogólnej zawartości azotu w pożywce) stymuluje nadmierne wydłużanie się pędów.
Rośliny lepiej żywić nawozami zawierającymi azot w formie azotanowej. Siewki nawozi się z każdym podlewaniem pełnymi pożywkami zawierającymi 50–100 mg/dm3 azotu i tyle samo potasu.
Po przesadzeniu roślin do doniczek finalnych stężenie azotu w pożywce powinno wynosić 150–250 mg/dm3. Przewodność elektryczną pożywki (EC) w czasie intensywnego wzrostu roślin podnosi się stopniowo od 1,0 do 2,5 mS/cm.
Niedobór azotu powoduje żółknięcie liści oraz opadanie tych dolnych, a fosforu – czerwienienie liści zielonych i ich opadanie. Zaleca się żywienie roślin do końca uprawy. Badania wykazały, że zaprzestanie nawożenia odmian o dużych rozetach na dwa tygodnie przed sprzedażą może powodować wystąpienie objawów niedoboru azotu, ponieważ w tym okresie rośliny jeszcze dość intensywnie rosną. Wybarwianie się liści zależy przede wszystkim od temperatury. Dlatego zwykle zaczyna się w sierpniu, gdy noce są chłodniejsze.
Najczęściej po kilku nocach z temperaturą 7–10 °C liście są już częściowo zabarwione. Niska temperatura wpływa też korzystnie na sztywność liści i zwiększa ich odporność na mróz.
Podlewanie kapusty ozdobnej
Kapusta ozdobna powinna być regularnie podlewana, zwłaszcza latem, ponieważ źle znosi stres wodny. Niedobór wody powoduje zahamowanie wzrostu, żółknięcie i opadanie dolnych liści.
Uszczykiwanie
Kapustę ozdobną można uszczykiwać, aby wytworzyła więcej rozet liściowych na jednym pędzie. Po usunięciu wierzchołka wzrostu wytwarza najczęściej trzy rozety liściowe skierowane na boki. W efekcie tak uformowane rośliny są bardzo dekoracyjne, ponieważ ich barwny środek jest lepiej widoczny.
Wierzchołek wzrostu uszczykuje się i pozostawia dwa lub trzy międzywęźla. Do jednej większej doniczki można też sadzić trzy siewki. Wytworzą się wówczas trzy rozety liściowe, których barwne środki będą skierowane na boki, a więc staną się lepiej widoczne.
Kapusta ozdobna powinna być chroniona przed chorobami i szkodnikami podobnie jak kapusta głowiasta czy jarmuż. Warto korzystać z aktualnego programu ochrony roślin warzywnych. Nie należy jej sadzić w miejscach, w których w poprzednim roku rosły inne rośliny należące do rodziny kapustowatych.
Kapusta ozdobna – podsumowanie.
Jesienią rabaty też moga być kolorowe. To za sprawą między innymi kapust ozdobnych. Dzięki ich odporności na mróz wprowadzają żywe i wesołe kolory nawet kiedy zawitaja przymrozki. To powoduje, że jesień nie musi być tak szara.
Prezentowane gatunki kapust ozdobnych dobrze sprawdzaja się w zieleni miejskiej, na rabatach, donicach, a nawet… na talerzu!
Polecamy też artykuł o jesiennych trawach, które dobrze komponują się zarówno z kapustami ozdobnymi i dyniami.
Artykuł pochodzi z czasopisma „Rośliny Ozdobne” 10-11/2018
