W pierwszej części relacji z targów IPM ESSEN 2024 (40-letnie serce zielonej branży bije zdrowo. Targi IPM ESSEN kwitną mimo zimy) przedstawiłam ogólne statystyki z ostatniej edycji tej imprezy oraz opisałam część najwyraźniej się rysujących trendów w zielonej branży. Tym razem opisuję kolejny ważny temat – rośliny na zmianę klimatu i propozycje producentów.
Drzewa klimatyczne
Rośliny w miastach – zwłaszcza w dużych aglomeracjach – narażone są na liczne stresy. Są to m. in. mała objętość gleby dla systemu korzeniowego, susza glebowa i atmosferyczna, szkodliwe gazy i mikropyły, wysoka temperatura. Wpływają one niekorzystnie na procesy fizjologiczne.
Miasta nie zwalniają tempa w rozwoju, a warunki życia dla roślin się nie poprawiają. Dlatego tak ważne stało się poszukiwanie gatunków i odmian, która są w stanie lepiej niż inne znieść te ekstremalne czynniki.
Od lat w Niemczech prowadzone są badania nad wytypowaniem drzew klimatycznych. Przyszłościowych gatunków, które są odporne już nie tylko na mróz, ale także na upał oraz susze – glebową i atmosferyczną. Obserwacje trwają, ale wstępnie na liście wartościowych taksonów znalazły się m.in. olsza Spaetha, wiąz ‘Lobel’, jesion mannowy, jesion pensylwański ‘Summit’, ambrowiec balsamiczny oraz szupin japoński ‘Regent’.
Organizatorzy targów IPM ESSEN postanowili także uczcić 40-lecie tej imprezy, fundując zakup 1000 drzew. Vouchery na nie zostały wręczone wystawcom, którzy za pomocą platformy Treedom mogli wybrać miejsce posadzenia „swojego” drzewa spośród wskazanych lokalizacji (w Afryce, Ameryce Środkowej i Południowej, a także w Azji Południowej – taki wybór ma też na celu wspieranie lokalnych rolników dostarczających materiał roślinny). Ci, którzy je posadzili, mogą śledzić jego wzrost. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży drzew sfinansują szkolenia w spółdzielniach ogrodniczych w wybranych krajach.
Rośliny na zmianę klimatu, które wytrzymają suszę i upał
Ta cecha roślin nabiera znaczenia zarówno dla właścicieli ogrodów przydomowych, jak i osób odpowiedzialnych za zielone tereny w mieście. Szuka się odpornych na suszę bylin, krzewów, drzew, a także roślin balkonowo-rabatowych. W skali wszystkich wystawców niewielu jeszcze podkreśla w ekspozycji te cechy roślin, świadczących o ich dobrym przystosowaniu do zmian klimatycznych.
Jedną z firm, która już w tamtym roku zareagowała na ten trend, jest niemiecka szkółka Zu Jeddeloh Pflanzen. Na jej stoisku promowano koncepcję Trocken Künstler®, obejmującą krzewy wytrzymujące okresową suszę i wysoką temperaturę. W doborze gatunków znalazły się m.in. pigwowce, budleje, judaszowiec chiński.
Szkółka Joh. Stolwijk & Zn. z Boskoop to firma z długimi, 100-letnimi tradycjami. Na jej stoisku pokazano wiele ciekawych roślin, ale wśród nich na pewno na uwagę zasługują żarnowce.
To rośliny, które wyglądają zjawiskowo w czasie kwitnienia, wabiąc owady zapylające. Krzewy te na targach bardziej jednak zwracały uwagę formą pienną, która w wypadku tych roślin spełni oczekiwania estetyczne najbardziej wymagających odbiorców. Co jednak ważne, rośliny te są niewymagające, a przede wszystkim znakomicie znoszą suszę.
W ofercie tej szkółki można znaleźć odmiany ‘Albus, ‘Lena’, ‘Hollandia’, ‘Vanesse’ żarnowca.
Na stoisku tego holenderskiego producenta można było ponadto wypatrzyć dendrologiczną ciekawostkę, która także wpisuje się w trend poszukiwania roślin odpornych na suszę.
To żółtodrzew zwodniczy, rosnący jako duży, rozłożysty krzew. Jego pędy pokryte są kolcami, dłuższymi i ostrymi u młodych okazów, grubymi i tępo zakończonymi u starszych. Z tego powodu bywa nazywany „kolczastym jesionem”. Kwiaty tej rośliny mają niewielką wartość ozdobną, za to są bardzo lubiane przez pszczoły.
Ładne liście, intensywnie pachnące po roztarciu, atrakcyjnie przebarwiają się jesienią. Jesienią dojrzewają liczne, drobne, czerwone owoce zebrane w owocostany. Na Dalekim Wschodzie są one wykorzystywane jako przyprawa (tzw. pieprz syczuański).
Byliny, które nie zawiodą w gorące lato
Naprzeciw klientom – producentom roślin ozdobnych – wychodzi też firma Kientzler z Niemiec, która dostarcza na rynek materiał wyjściowy bylin i roślin balkonowo-rabatowych. Pod nazwą „Hitze-Profis” oferuje ona rośliny, które wytrzymują bez podlewania 1 – 2 tygodni – nawet podczas gorącego lata. Co więcej, firma Kientzler podpowiada gotowe rozwiązania i prezentuje różne kompozycje z trzech takich roślin, które producent może stworzyć samodzielnie w doniczkach o średnicy 13 cm i oferować jako „trio”. Taki produkt ułatwia też dokonanie wyboru odbiorcy końcowemu.
Rozchodniki należą do najbardziej znanych bylin, które słusznie kojarzą się z roślinami odpornymi na suszę i upał. Do takich warunków przystosowały się za pomocą mięsistych liści, gromadzących wodę. O ile na rynku dostępny jest ogromny wybór odmian tych roślin, o tyle warto zwrócić uwagę na nowe kreacje z grupy Chick Charms®, promowane w Essen przez agencję Plantipp.
Są one nie tylko wytrzymałe na ekstremalne warunki pogodowe, ale także na brak opieki, a nawet na deptanie przez dzieci. To jednak nie jedyne ich zalety. Przede wszystkim tworzą one atrakcyjnie zabarwione liście (np. złoto-bordowe u Chick Charms® Gold Rush czy miętowozielone z bordowymi końcówkami u Chick Charms® Mint Marvel).
Uwagę zwracały się też odmiany z podgrupy Giant, które tworzą ogromne rozety. Ich średnica może dochodzić do 25 cm. Rośliny te przeznaczone są do produkcji w większych pojemnikach, nawet 4-litrowych.
W asortyment roślin klimatycznych znakomicie wpisuje się, promowany także przez agencję Plantipp, mieszaniec xMangave, będący skrzyżowaniem rodzajów Manfreda i Agave. Asortyment tych odpornych na suszę i wysoką temperaturę (ale nie na mróz, znoszą do –5 stopni) roślin zwiększa się i staje się coraz bardziej atrakcyjny. Najbardziej charakterystyczna jest odmiana Mad about Mangave® ‘Praying Hands’ o wzniesionych liściach, która może być ciekawą propozycją rośliny tarasowej.
Rośliny sezonowe na gorące lata
Wyzwanie, żeby móc zaoferować gatunki nie tylko atrakcyjnie wizualnie, ale i dobrze przystosowane do zmian klimatycznych, stoi też przed hodowcami roślin balkonowo-rabatowych.
Wydaje się jednak, że ci zareagowali na to zapotrzebowanie rynku wcześniej niż rynek szkółkarski. Już kilka lat temu firma Syngenta Flowers wprowadziła koncepcję Heat Lovers promującą rośliny znoszące upał i suszę.
Swój zestaw – pod nazwą Planta Morgana – promuje też firma Selecta one®. Działania te mają pomóc odbiorcom końcowym wybrać kreacje, które ich nie rozczarują latem i spełnią ich oczekiwania.
Ozdobne rośliny na zmianę klimatu? Mandewile!
Jedną z najciekawszych propozycji na suche i gorące czasy jest mandewila. Roślina ta staje się hitem w Niemczech jako dekoracja grobów. A tam ten rynek jest duży, bowiem inaczej niż w Polsce podchodzi się do ukwiecania miejsc pochówku.
W Niemczech podstawę dekoracji grobów stanowią żywe rośliny. W Polsce stawia się na trwałe wyroby z tworzyw sztucznych.
Mandewila nawet uprawiana w pojemnikach wytrzymuje brak podlewania, wysokie temperatury latem, a do tego ma piękne, błyszczące liście i atrakcyjne kwiaty.
Mandewila z roku na rok zyskuje na znaczeniu także w Polsce jako roślina balkonowa i tarasowa, co potwierdzają firmy oferujące jej sadzonki.
Ugruntowaną pozycję na rynku ma grupa Rio®, ale – jak zaznaczał Bartek Pierzchalski reprezentujący hodowcę, firmę Syngenta Flowers – hodowla nie zwalnia tempa. Obecnie dąży się przede wszystkim do uzyskania odmian wcześniej kwitnących. Grupa Rio® obejmuje cztery podgrupy.
- Rio® – to odmiany standardowe, najbardziej uniwersalne, pozbawione pędów czepnych.
- Rio® Petite – wcześnie kwitnące, o zwartym pokroju i kompaktowym wzroście.
● Rio® Elegant – bardzo dobrze się krzewiące, silniej rosnące – o pnącym charakterze wzrostu, tworzące większe rośliny obsypane licznymi kwiatami
● Rio® Grande – silniej rosnące, ale jednocześnie wcześnie kwitnące, wytwarzające pędy czepne, nadające się do dużych pojemników. W tej podstawowej grupie zaprezentowano w tym roku trzy ulepszone odmiany: Rio® Deep Red Imp. – o bordowych kwiatach, utrzymujących atrakcyjny kolor nawet podczas silnej operacji słonecznej, Rio® Hot Pink Impr. – o intensywnie różowych, Rio® White Impr. – o białych.
Najbardziej znane mandewile
Najbardziej znane na rynku są odmiany mandewili z grupy Sundaville® z pionierską kreacją Sundaville® Red. Jej hodowcą jest japońska firma Suntory, a na rynek europejski wprowadziło ją przedsiębiorstwo MNP.
Asortyment jest regularnie poszerzany i staje się coraz bardziej różnorodny. Obecnie w kolekcji Sundaville® jest prawie 40 odmian, które różnią się nie tylko kolorem kwiatów, ale siłą wzrostu, pokrojem, wczesnością kwitnienia i wielkością kwiatów.
Wśród najbardziej wyrazistych kreacji warto wymienić Sundaville® Flamingo Pink – o dużych, różowych kwiatach z białymi smugami, żółto kwitnącą Sundaville® Lemon oraz nagrodzoną w konkursie FleuroStar Sundaville® Double Blush Pink o podwójnych, jasnoróżowych kwiatach (pisaliśmy o niej w artykule Mandewila Sundaville® Double Blush Pink. Podwójne kwiaty, podwójna radość).
W Essen pokazano dwie nowe, bardzo wcześnie kwitnące odmiany: Sundaville® Topper Red Yellow Eye (intensywnie czerwone kwiaty z żółtym oczkiem) oraz Sundaville® Bordeaux Red (bardzo duże kwiaty, o średnicy 9,5 cm, intensywnie czerwone).
Nowością jest też Sundaville® Verona Red, która charakteryzuje się słabszym wzrostem i mniejszą tendencją do wytwarzania wąsów czepnych. W asortymencie firmy MNP/Suntory pojawiła się w tym roku inna roślina, która ma szansę stać się przebojem upalnych lat.
To katarantus Soirée, o którym więcej będzie można przeczytać w osobnym artykule.
O tym, że rośliny odporne na suszę mogą być bardzo atrakcyjne dla ludzkiego oka, świadczyć może lantana zmienna ‘Playa Sun Juana’ zaprezentowana przez firmę Selecta one®. Kwiaty tej odmiany zmieniają kolor – początkowo są żółtopomarańczowe, a w trakcie rozwoju stają się jaskrawo purpurowe. Rośliny te są odporne na suszę i upał. Kwitną przez całe lato aż do listopada. Co więcej, ich kwiaty są atrakcyjne dla motyli i pszczół.
